Lieve lezer,
Twee jaar geleden stapte ik de kassen bij mijn opa en oma binnen en werd ik overspoeld door een koraalrif-achtig landschap van wollige grassen, pluizige zaadbollen en tomaten. Héél veel tomaten, misschien wel tienduizenden. Ze groeiden tegen de ruiten, op de vloer, over een oude aanhanger heen. Een gek gezicht, want de kassen werden meer dan tien jaar geleden verkocht aan de gemeente en sindsdien werd er niets meer verbouwd. Toen de vorige eigenaars vertrokken en de nieuwe bewoners hun huis overnamen, werden er in de kas geen bestrijdingsmiddelen meer gespoten. De grond ontplofte.
Ik liet de foto’s van de tomatenexplosie zien aan een bevriende ecoloog, die de grassen herkende als soorten die alleen kunnen groeien op extreem gestreste grond. Jarenlang werd hier substraatteelt toegepast. De bodem werd verstikt met steenwol, zodat de planten minder vatbaar waren voor vocht, temperatuurverschil en schimmels. Bestrijdingsmiddelen doodden de beestjes in de grond, zodat ziektes en plagen de tomatenplanten niet bereikten en de oogst elk jaar zo goed als gegarandeerd was.
Steeds meer wordt duidelijk over de gevolgen van bestrijdingsmiddelen voor onze gezondheid. Jarenlang zagen we beestjes en schimmels als vies en schadelijk, terwijl ze essentieel zijn voor onze overlevingskansen. Het bodemleven zit vernuftig in elkaar – kijk bijvoorbeeld deze aflevering over schadelijke schimmels van NTR Focus. Of zie het fascinerende onderzoek Evolving Sensitivities van kunstenaar Margherita Soldati, die allergisch is voor bijna alle soorten groenten en fruit. Alleszins, zo stelt ook Margherita, zijn we er niet meer tegen bestand om onze handen in de aarde te steken en door het vuil te wroeten, terwijl de beestjes langs ons heen wriemelen en hun belangrijke werk doen.
Terwijl ik verder onderzoek doe naar het geheugen van de bodem in de tomatenkas, is er alvast één parallel die ik hoopvol vind: de wilde stressgrassen leren ons dat de natuur, net als het lichaam, áltijd wil herstellen. Zelfs als ze tientallen jaren platgespoten is, wil de bodem weer tot leven komen – we moeten haar alleen de kans geven. The little organism is meant to wiggle.*
Fijne Beestjesweken, iedereen!
Liefs,
Anne Schepers
schrijver
*Vrij naar een uitspraak van Iggy Pop tijdens Iggy Confidential (BBC Radio 6, 24 november 2024). |
|
