Joodse Gemeente Amsterdam
Nieuwsbrief
Donderdag 4 april 2024 – 25 adar II 5784
www.nihs.nl

OP WEG NAAR PESACH


Ook dit jaar ontvangt u de Pesach-mailing – met alle informatie en documenten die betrekking hebben op Pesach – digitaal, via deze nieuwsbrief. De relevante documenten zijn via óf een link toegankelijk óf kunnen als pdf worden gedownload.

OP WEG NAAR PESACH
Pesach kondigt zich steeds lang van te voren aan. Uw Pesachproducten zijn waarschijnlijk besteld, de seder is geregeld en de meeste kasten – en misschien zelfs hele kamers – zijn van chameets ontdaan en brandschoon. Twijfelt u over wat wel en wat niet schoongemaakt en/of weggeruimd moet worden? Of heeft u andere vragen over de regels rond Pesach? Veel kwesties die problematisch lijken kunnen vaak eenvoudig worden opgelost. Het Rabbinaat helpt u graag verder (rabbinaat@nihs.nl of 020 646 00 46). En vanzelfsprekend wensen wij u allen een kosjere Pesach en nog vele jaren!

DIT JAAR GEEN GEMEENTE-SEDER
In verband met het tegenvallend aantal aanmeldingen, gaat de aangekondigde seder in Sjoel Amstelveen op 2e sederavond NIET DOOR.

PRAKTISCHE INFORMATIE

Chameets verkopen
Via een volmacht kunt u uw chameets verkopen. Er zijn drie mogelijkheden:
1. U kunt het formulier via deze link digitaal invullen en online versturen. Ook de betaling gaat dan digitaal.
2. U kunt een scan maken van het ingevulde en ondertekende formulier en het per e-mail sturen naar rabbinaat@nihs.nl en het verschuldigde bedrag overmaken op NL 40 ABNA 0436 585 200 t.n.v. NIHS Amsterdam o.v.v. chameetsverkoop.
3. U kunt de volmacht printen, ingevuld per post verzenden (NIHS, Postbus 7967, 1008 AD Amsterdam) en het verschuldigde bedrag overmaken op NL 40 ABNA 0436 585 200 t.n.v. NIHS Amsterdam o.v.v. chameetsverkoop.
Het formulier voor de verkoop van chameets moet uiterlijk zondag 21 april 2024 om 12:00 uur in het bezit zijn van het Rabbinaat van de NIHS.
De volmacht is pas van kracht als er is betaald.
Let op! Wacht niet tot het laatste moment met het verkopen van uw chameets; u kunt het formulier vanaf vandaag inleveren.

Bioer chameets
De chameetsverbranding vindt plaats op maandag 22 april bij Sjoel Amstelveen van 10:30 tot 12:00 uur.

Medicijngebruik
Het Rabbinaat heeft deze verklaring uitgegeven over het gebruik van medicijnen tijdens Pesach.

Sje’elot (halachische vragen) over Pesach
Sje’elot, inclusief die over het kasjroet van levensmiddelen, kunnen tot donderdag 18 april tot 17:00 uur worden gesteld via rabbinaat@nihs.nl

Kasjeren
Er wordt gekasjerd in het JCC op woensdag 17 april van 11:00 tot 18:00 uur. We verzoeken u alleen dat te laten kasjeren wat u voor Pesach nodig heeft. Voor leden is kasjeren gratis, niet-leden: zie de prijslijst 
Thuis kasjeren behoort ook tot de mogelijkheden. Hier vindt u de instructie voor thuis kasjeren
* Te kasjeren artikelen dienen minimaal 24 uur voor het kasjeren helemaal schoon te zijn en daarna niet meer gebruikt te worden tot Pesach.

Touwelen
Touwelen kan in het kelim-mikwe in het JCC; op dezelfde dag en tijd als het kasjeren: woensdag 17 april van 11:00 tot 18:00 uur.
Voor leden is touwelen gratis, niet-leden: zie de prijslijst 

Halachische voordrachten/sjabbat hagadol derasjot
Op sjabbat 12 niesan / 20 april zijn er de volgende halachische voordrachten bij ons gemeld:
o Rabbijn Hans Groenewoudt in Sjoel Amstelveen, vanaf 20:15 uur

Een week eerder, op zondag 6 niesan / 14 april houdt Rabbijn Eliezer Wolff een halachische voordracht in Sjoel Amstelveen, aansluitend aan sjachariet (08:15 uur); voor ontbijt wordt gezorgd

Ta’aniet bechoriem
Ta’aniet bechoriem is op maandag 22 april. Vasten begint om 04:25 uur.

Herenmikwe
Voor erev Pesach is het herenmikwe te Amstelveen geopend op maandag 22 april tot 16:00 uur. Als u geen abonnee bent, betaalt u als lid van de NIHS, een andere NIK-gemeente of de PIG € 8,-. Anderen betalen € 25,-. Na aanmelding ontvangt u een Tikkie; zodra de betaling op onze rekening staat, nemen wij contact met u op om de toegangscode van het mikwe door te geven.

BELANGRIJKE TIJDEN ROND PESACH (voor de regio Amsterdam)
· Zondag 21 april
o Na nacht (21:36 uur) chameets zoeken
· Maandag 22 april
o Begin vasten: 04:25 uur
o Begin verbod chameets eten: 10:34 uur
o Begin verbod bezit chameets: 12:07 uur
o Begin jom tov: 20:30 uur
o Begin seder: niet vóór 21:38 uur
o Eten afikoman: vóór 01:38 uur
· Dinsdag 23 april
o Begin tweede dag Pesach en begin tweede seder: niet vóór 21:40 uur
o Eten afikoman vóór 01:38 uur
· Woensdag 24 april
o Einde jom tov: 21:42 uur
· Vrijdag 26 april
o Begin sjabbat 19:30 uur
· Zaterdag 27 april
o Einde sjabbat 21:48 uur
· Zondag 28 april
o Begin jomtov 19:30 uur
· Dinsdag 30 april
o Op deze dag wordt in sjoel jizkor gezegd
o Einde jomtov 21:54 uur
· Vrijdag 3 mei
o Begin sjabbat 19:40 uur
· Zaterdag 5 mei
o Einde sjabbat 22:02 uur

DRIE RABBIJNEN AAN HET WOORD

Vrijheid

Pesach heet het feest van de bevrijding. In de tekst van de tefillot van deze jom tov noemen we het: de tijd van onze vrijheid. Moeilijke begrippen, bevrijding en vrijheid. Begrippen ook die de laatste tijd te pas en te onpas voorbijkomen. Iemands persoonlijke vrijheid die geen plaats lijkt te bieden aan het bestaan van de ander…

Er valt veel te leren uit de manier waarop wij de bevrijding en vrijheid ieder jaar weer vieren. Geen jom tov kent zoveel beperkingen als Pesach. Wat we eten, wat we in ons bezit hebben, waar we over zouden moeten praten met onze kinderen, alles is bepaald door de halacha en door eeuwenoude tradities die zijn verankerd in ons allerdiepste innerlijk, onze nesjomme. Vrijheid zonder beperking is levensgevaarlijk.

Dit idee komen we ook tegen bij het Tora-verhaal over de nacht van de uittocht. Tussen middernacht – het moment van de dood der eerstgeborenen – en het ochtendgloren – het tijdstip van de eigenlijke uittocht – mochten onze voorouders hun huis niet verlaten omdat – met de woorden van de Tora – de vernietiging buiten was. Welke vernietiging? Die van een bevrijd volk, nog zonder begrenzingen. Bevrijd van de heerser van Egypte, nog niet gehorig aan Mosje Rabeenoe.

Vandaag is onze vrijheid, door de onbegrensdheid van anderen, helaas niet meer zo vanzelfsprekend. Wij kunnen daar niet veel aan doen, behalve laten zien hoe wij met onze verworvenheden omgaan. In het houden en vieren van Pesach zit een boodschap voor de hele wereld: echte vrijheid bestaat alleen dankzij de beperkingen die je in acht neemt. Daarmee maak je de vrijheid van de ander mogelijk. Moge die boodschap luid en duidelijk gehoord worden!

Gut Jom Tov

Rabbijn Hans Groenewoudt

Een half jaar vooruit

Een van de vaste punten tijdens de seder is het verhaal van de vier zonen. Het zijn de geleerde zoon, de slechte zoon, de eenvoudige zoon en de zoon die nog niets kan vragen. Elk van hen stelt een vraag en krijgt een antwoord. Drie van hen worden aan de hand mee genomen; de slechte zoon, die er duidelijk geen zin in heeft, wordt stevig op zijn plaats gezet. Menige lezer zal zich herinneren dat hij/zij als kind tijdens de seder het gevoel kreeg met een van de vier karakters te worden geassocieerd.

We kijken een half jaar vooruit. Op Soekot komen we ook weer vier verschillende mensen tegen. De etrog, loelav, hadassiem en arawot stellen vier verschillende mensen voor. Ze staan voor iemand die geleerd heeft en veel mitswot doet, iemand die veel leert maar wat soepel met de mitswot omgaat, iemand die veel mitswot doet maar niet veel leert en iemand die vrijwel niets doet met zijn Jodendom.

Met Pesach staat die geleerde en wijze zoon alleen, op Soekot is hij samen met de andere drie. Hij inspireert zijn broers en dat werpt vruchten af. De eenvoudige en ook de nog niet verbale zoon hebben het een en ander opgepakt in die zes maanden tussen Pesach en Soekot. De een is gaan lernen, de ander is met plezier de mitswot gaan doen. Ze zijn beiden op weg. En de rasja, de slechte zoon? Met Pesach werd hij toch een beetje afgeblaft en als het ware van de seder weggestuurd. Een half jaar later hoort hij erbij, hij is weliswaar nog aan het begin van de weg, maar hij doet mee in dat bundeltje van vier dat we dan optillen.

Kort gezegd: de seder houdt ons een spiegel voor. We zitten met ons allen aan de sedertafel; de een doet beter mee dan de ander. Maar waar het om gaat is dat we groeien in ons Jodendom. Kritisch kijken naar de ander, dat kunnen we allemaal. Maar laten we vooral kritisch kijken naar onszelf. Kunnen we meer lernen? Kunnen we meer mitswot doen? Kunnen we anderen nog meer laten zien dat we om hen geven dan we tot nu toe hebben gedaan?

Als we daar aan werken dan zijn we straks op Soekot niet alleen deel van het bundeltje van de loelav, maar dan zijn we ook te gast in de soeka onder de blote hemel, de hemel waarin Hasjem zetelt.

Chag Sameach

Rabbijn Shmuel Katz

Een verhaal van ware liefde

Als een van de vijf megillot wordt Shir Hashirim (het Hooglied) gewoonlijk in sjoel gelezen op Sjabbos Chol Hamo’eed, de tussenliggende Sjabbat van Pesach. Als we stilstaan bij de tekst die we lezen, zijn we soms verward en misschien voelen we ons ook uitgedaagd. Op het eerste gezicht lijkt het een complex gedicht vol van romantiek en passie. Maar onze rationele geest vertelt ons dat dit niet logisch is. Koning Salomon, de wijste van alle mannen (Koningen I, 5:11), die het Beth Hamikdasj bouwde om een woonplaats voor G-d op aarde te maken, zou waarschijnlijk niet voor alle generaties zijn gedachten over de liefde hebben vastgelegd.

In feite benadrukt de Misjna (Jadayiem 3,5) dat met: "Alle Geschriften zijn heilig, maar Sjir Hasjiriem is het heiligste der heiligen". Dit klinkt alsof hier iets diepers aan de hand is.In feite is Sjir Hasjiriem een allegorisch verhaal over de liefde tussen G-d en zijn uitverkoren volk Israël. Naast andere aspecten van onze geschiedenis zijn er in dit lied toespelingen op de band tussen G-d en de aartsvaders, de band die we ervoeren toen we Egypte verlieten en G-ds volk werden. Ook vinden we in de tekst verwijzingen naar de liefde die G-d voor ons blijft voelen tijdens onze lange ballingschap en ons verlangen om naar elkaar terug te keren in het Messiaanse tijdperk.

In feite heeft Sjir Hasjirim ons het een en ander te leren over ware liefde. Zoals een hedendaagse geleerde (R' Nosson Scherman, Commentaar op Sjir Hasjiriem, Introductie) uitlegt: "Het woord 'liefde' is in het huidige spraakgebruik goedkoop geworden. Vandaag de dag wordt het gebruikt als synoniem voor bevrediging van de zintuigen, maar wanneer de Tora het woord liefde gebruikt, is het een verheven concept. De persoon die werkelijk van G-d houdt, zet zijn eigen bestaan volledig opzij in zijn toewijding aan Hasjem."

Eens verloor de Chafetz Chayim een zoon. Hij werd getroffen door het verlies. Toch vond hij de innerlijke kracht om de volgende uitspraak te doen: "Ik zal de liefde die ik voor mijn zoon voelde nemen en het allemaal aan Hasjem geven". Dit is de belichaming van ware liefde – onbaatzuchtigheid en toewijding aan een ander, of het nu iemands ouders, echtgenoot of G-d Zelf is.

Over deze liefde tussen Israël en G-d, merkte Salomo op (8:7): "Vele wateren kunnen de liefde niet uitblussen, en rivieren zullen haar niet wegspoelen als iemand u alle schatten van zijn huis, goud en zilver, daarvoor zou aanbieden, zou [Israël] hem tot het uiterste verachten." Sinds we een natie zijn, hebben we te maken gehad met vele beproevingen die onze relatie met G-d dreigden te vernietigen. In deze zin wordt gerefereerd naar drie van die beproevingen. Soms worden we bedreigd door gevoelens van onbeduidendheid wanneer we omringd worden door grotere en machtigere naties (vele wateren), soms probeert de ons vervolgende bende en het stekende antisemitisme ons weg te vagen (rivieren vegen het weg) en soms zijn het gevoelens van comfort en rijkdom die mensen ertoe brengen hun geloof op te geven (offers van zilver en goud). Toch is onze band met G-d eeuwig en blijven we trouw aan Hem, zoals we door de eeuwen heen van onze ballingschap hebben gedaan.

Het is specifiek op Pesach, wanneer we de gebeurtenissen en wonderen herdenken die de geboorte van ons volk vormden en die onze oorspronkelijke liefde met G-d hebben aangewakkerd, dat het gepast is om deze opnieuw aan te spreken, door onze trouw aan G-d te beloven en Hem te smeken om Zijn toewijding aan ons te vernieuwen en ons opnieuw te verlossen.

Ik besef dat deze woorden dit jaar een extra betekenis hebben. Moge Pesach, het moment van wederzijdse liefde tussen Hasjem en ons, ook een einde make aan de grote uitdagingen waarmee wij sinds 7 oktober worden geconfronteerd.

Chag sameach

Rabbijn Simcho Stanton
 

BEREIKBAARHEID ROND PESACH

In verband met de verhuizing naar Sjoel Amstelveen zijn kantoor en Rabbinaat van de Joodse Gemeente Amsterdam gesloten vanaf maandag 15 april tot na Pesach – met uitzondering van de mogelijkheid tot kasjeren en touwelen in het JCC op woensdag 17 april.
Voor urgente rabbinale kwesties kunt u bellen naar 06 2421 1709.
Vanaf woensdag 1 mei zijn we weer bereikbaar: telefonisch via (020) 646 00 46 of per e-mail via info@nihs.nl
In het onverhoopte geval van een overlijden kunt u contact opnemen met het JBW (Joodse Begrafeniswezen) via 020 646 2545.

Pesach-brochure NIK


Het NIK heeft voor Pesach 5784 een online brochure uitgegeven, met veel interessante achtergrondinformatie. Klik hier voor die Pesach-brochure

Joodse Gemeente Amsterdam

Van der Boechorststraat 26 | 1081 BT Amsterdam | Tel: 020-6460046 | info@nihs.nl

Facebook
Instagram
YouTube
LinkedIn
U ontvangt deze email omdat u ingeschreven staat op de NIHS-Hakehilla mailinglijst. Indien u zich wilt afmelden, kunt u zich hier uitschrijven.