| Goedemorgen! Er wordt stroperig traag geprikt. Het bindend correctief referendum is een stapje verder, maar de feestvreugde heeft een rafelrandje. En de coalitiepartijen hoeven elkaar niet langer vast te houden. |
(EEN) ZORG MINDER: Demissionair zou het kabinet nóg machtiger zijn, grapte Mark Rutte afgelopen week. Dat was al een curieuze uitspraak, maar het geldt in ieder geval niet voor de coalitie. Maandenlang hielden de vier coalitiepartijen de rangen gesloten en blokkeerden ze een Kamermotie van de SP en de PvdA om de salarissen in de zorg structureel te verhogen (in de zomer zelfs door weg te snellen uit de Kamer). Gisteren gingen D66 en ChristenUnie overstag: zij stemden vóór, toen de motie opnieuw in stemming werd gebracht. Daar hebben ze nu ze niet meer in de coalitie zitten de ruimte voor, verklaarden ze.
Rutte lacht het laatst: Tamara van Ark (Zorg, VVD) laat dinsdag weten of het kabinet de motie gaat uitvoeren, maar in het kabinet klinkt al dat zo’n grote extra uitgave de perken van een demissionair kabinet te buiten gaat. Blijkt het kabinet toch machtiger dan gedacht. |
|
|
|
| LICHTPUNTJES: Volgens De Telegraaf werkt het kabinet aan een exit-strategie, met de hoop die volgende week te presenteren. Het heropenen van de basisscholen op 8 februari heeft prioriteit, daarna volgt het schrappen van de avondklok – en daarna de middelbare scholen en contactberoepen. En er komen vanaf half februari proeven met evenementen, meldt de NOS. |
|
|
|
VACCINATIESTAGNATIE: Niet vooruit te branden, lijkt het Nederlandse vaccinatietempo. Nederland blijft onderaan bungelen in Europese lijstjes en verbetering zit er voorlopig niet in, terwijl de voorraad vaccins groeit. Een van de grootste obstakels, blijkt nu, is de complexiteit waarmee Nederland vaccineert. Zo worden bewoners van verpleeghuizen, waar sinds vorige week wordt gevaccineerd, soms ieder op een eigen moment door een ander geprikt: de een door de huisarts, de ander door de specialist. Daardoor kan één verpleeghuis maanden bezig zijn voordat iedereen is gevaccineerd.
Miscommunicatie: Nog meer versnippering: de huisartsenbond zegt tegenover de NOS dat artsen van het ministerie van VWS de bewoners van verpleeghuizen ook nog eens per leeftijdsgroep afzonderlijk moeten vaccineren – eerst de 90-plussers, dan de groep 85-tot-90, et cetera – terwijl het ministerie ontkent dat die afspraak gemaakt is. „Hier wordt een noodsituatie door het bestaande systeem geduwd”, vat een huisarts samen in de Volkskrant.
Volgordeswitch: En er zouden, niet voor het eerst, weleens wijzigingen in de volgorde op komst kunnen zijn. Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) liet al weten dat de beperkte levering van AstraZeneca – niet 4,5 milljoen maar 2 miljoen vaccins in dit kwartaal – gevolgen gaat hebben voor het schema. De Jonge had ook willen kijken of dat vaccin snel bij oudere groepen kon worden ingezet, maar volgens Duitse media blijft twijfel over de werkzaamheid bestaan en staat de Berlijnse regering op het punt de strategie daarom te wijzigen. Het goede nieuws: Nederland wilde AstraZeneca voornamelijk gebruiken om zorgmedewerkers en jongere groepen in te enten. De gevolgen zijn dus beperkt.
Astra TV: AstraZeneca slaat inmiddels terug nadat het al dagen in de Europese vuurlinie ligt vanwege die beperkte levering. De topman gaf gisteren een interview in de Italiaanse krant La Repubblica. Hoofdmoot: vaccins produceren is een onzeker proces, de Britten tekenden veel eerder een contract en hebben daarom voorrang. Brussel blijft boos – al klinkt inmiddels ook dat de Europese Commissie de problemen aan zichzelf te danken heeft.
Het lek is niet boven: Pas volgende week debatteert de Kamer weer over vaccinaties en de coronastrategie, maar gisteren werd De Jonge wel naar de Kamer geroepen om uitleg te geven over het gigantische privacy-lek bij de coronasystemen van de GGD. En dat deed hij volgens veel Kamerleden en tech-specialisten allesbehalve overtuigend. Dat er uiteindelijk toch „geen kruid gewassen” zou zijn tegen iemand met slechte intenties, zoals De Jonge zei, gaf in ieder geval weinig hoop voor verbetering. |
|
|
|
NEVERENDUM: Ook de komst van het bindend correctief referendum is zo’n zaak voor geduldige types, maar gisteren kon Ronald van Raak (SP) een succesje vieren. Zijn voorstel, dat in het najaar door de Tweede Kamer kwam, is nu ook door de Eerste Kamer aangenomen. De eerste lezing zit er daarmee op: omdat het een grondwetswijziging is, moeten beide Kamers er nog een keer over stemmen.
Domper: Helemaal blij waren Van Raak en de senatoren niet: de ChristenUnie fietste in de Tweede Kamer een hoge geldigheidsdrempel in de wet. Als het referendum er komt, is het niet genoeg als meer dan de helft van de stemmers tegen een voorstel is: meer dan de helft van het totaal aantal kiezers bij de laatste verkiezingen moet de wet verwerpen. Een „bommetje” dat de hele wet onschadelijk maakt, zo hoor je in de gangen van de senaat. Uiteindelijk ging een minimale meerderheid toch akkoord: het enige alternatief voor de senatoren was de wet helemaal af te wijzen, en dan was een referendum nog veel verder weg geweest. |
|
|
|
| ROL BIJ DE REL: Het was gisteravond beduidend rustiger op straat, maar dat zal Geert Wilders (PVV) er niet van weerhouden ferme taal te hanteren als de Tweede Kamer vanmiddag (vanaf 13.45 uur) over de avondklokrellen debatteert. Bij zijn oproep het leger in te zetten krijgt hij steun van een enkele burgemeester, maar het kabinet voelt er niets voor. Goede kans dat andere partijen hun kans grijpen om Wilders aan te spreken op zijn eigen rol, als leider van een partij die in Urk aankondigde „er alles aan te doen” om handhaving te voorkomen. „Onderschat het effect van die woorden niet”, zeggen politicologen vandaag in NRC, al blijft het gissen naar de motieven van de meeste relschoppers. |
|
|
|
| ALLEMAAL OP ONDERZOEK: Juristen noemden het idee in NRC „bijzonder”, maar de Tweede Kamer ziet er wel brood in: Nederland gaat de internationale Venetië-commissie vragen om de eigen rechtsstaat en de staat van het bestuursrecht kritisch te onderzoeken. Het idee kwam van Pieter Omtzigt (CDA) en was ingegeven door het rapport over de Toeslagenaffaire. Daarin kregen niet alleen politici, maar ook rechters ervan langs. Nooit eerder vroeg Nederland om zo’n advies. |
|
|
|
| HET RODE GEVAAR: De rode vete tussen de SP en de eigen jongerenafdeling laait weer op. Sterker nog: het is de vraag of de jongeren van Rood zichzelf straks nog wel de jongerenafdeling van de SP mogen noemen. De onderlinge onmin begon toen Rood eind vorig jaar twee bestuursleden koos die hun SP-lidmaatschap combineerden met het lidmaatschap van radicaal-linkse bewegingen. Dat mocht niet van de SP, die hen ‘zolderkamercommunisten’ noemde, hen royeerde en alle partijsubsidie blokkeerde. De twee bestuurders leken daarna op weg naar de uitgang bij Rood, maar volgens de Volkskrant wordt inmiddels gewerkt aan hun terugkeer. De SP is er intern verdeeld over – zo doneerde Kamerlid Sadet Karabulut aan een actie voor Rood – maar de partijtop weigert een centimeter toe te geven. |
|
|
|
| BINNENHOFBATTLE ROYALE: De verbouwings- en verhuizingssoap van de Tweede Kamer lijkt in zijn laatste fase beland. Na weggestuurde architecten, na uitstel wegens stikstof, andere eisen en nieuwe ict, na ruzie over de sleuteloverdracht, na een stapel nieuwe onderzoeken, wil staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken, CDA) nu vaart maken. Deze week gaf hij de Kamer nóg een reden om te verhuizen. Hij onderzocht naar aanleiding van de Capitoolbestorming de beveiliging van de Tweede Kamer en concludeert: die is beter geregeld bij een verhuizing dan als de Kamer tijdens de verbouwing op zijn plek blijft zitten. Pikant: dat onderzoek was nu juist aangevraagd door Kamervoorzitter Khadija Arib, die allesbehalve enthousiast is over de verhuizing. |
|
|
|
| Quote van de dag: | | „Daar denk ik niet over na. Ik ga niet zoeken naar diepere, sociologische oorzaken, dit is puur crimineel gedrag.” | | Premier Rutte spreekt in een reactie op de rellen, voor de zoveelste keer, zijn afschuw jegens sociologen uit. |
|
|
|
|
|
