Economische belangen hebben wéér voorrang gekregen boven de veiligheid van ons voedsel. Het bedrijfsleven, de betrokken ministeries én de NVWA als toezichthouder hebben allen fors gefaald, met tot gevolg dat het consumentenvertrouwen flink is beschadigd en de risico’s voor een volgend voedselschandaal zijn vergroot. Dat concludeert de evaluatiecommissie, die onder leiding van Winnie Sorgdrager, onderzoek deed naar het fipronilschandaal.

Vorig jaar zomer bleken miljoenen eieren besmet met een illegaal bestrijdingsmiddel, dat op grote schaal was ingezet tegen bloedluis bij de kippen. foodwatch was de enige organisatie die tijdens dit grote voedselschandaal steeds wees op jouw recht om te weten wat er aan de hand was met jouw eieren.

We zijn tijdens het schandaal ook een actie begonnen om ervoor te zorgen dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit onafhankelijk zijn werk kan doen, zonder bemoeienis van de ministers van Economische Zaken en Landbouw. Deze ministers moeten namelijk de belangen van de bedrijven beschermen, en dat staat vaak haaks op de belangen van consumenten en hun gezondheid. Met grote negatieve gevolgen, want het betekent dat onze gezondheid continu wordt afgewogen tegen de belangen van het bedrijfsleven, en daarbij vaak het onderspit delft. Het is toch veel logischer om de minister van Volksgezondheid verantwoordelijk te maken voor het toezicht op de veiligheid van ons voedsel?!

“Ze hadden allemaal boter op het hoofd. (…) Pas op het moment dat er een crisis uitbreekt, staat voedselveiligheid op het netvlies”, luidt het snoeiharde oordeel van Sorgdrager.

De reacties van de ministers én van de bedrijven die ons voedsel produceren zijn veel en veel te mager. Ze beloven met de aanbevelingen aan de gang te gaan, maar nemen geen enkele concrete maatregel om dat waar te maken. Het kabinet blijft inzetten op zelfregulering. Dit terwijl de sector zelfs ná het uitbreken van de crisis de wet bleef overtreden. Ze geven geen extra geld aan de NVWA terwijl deze kampt met een groot geldtekort, en de NVWA valt nog steeds niet onder de minister van Volksgezondheid.

Iedereen heeft nog stééds boter op het hoofd, en dus is het wachten op het volgende voedselschandaal. 'Laat dit rapport niet wéér in een la verdwijnen!' waarschuwt Sorgdrager. In die la liggen al vele vernietigende evaluaties over Q-koorts, paardenvleesschandalen, mislukte fusies en falend toezicht van de NVWA. Met al die zorgwekkende rapporten is niets gedaan. En dus blijft het ene na het andere voedselschandaal zich voordoen, met alle risico’s van dien voor jouw gezondheid.

foodwatch heeft er steeds op gehamerd dat consumenten goed beschermd moeten worden en dat het fipronilschandaal laat zien dat dit nu zeker niet het geval is. We hebben dit ook in een gesprek met de commissie Sorgdrager benadrukt. We zijn blij dat haar rapport onze eis voor betere bescherming extra kracht bij zet. Het toezicht op de veiligheid van ons voedsel moet nu eindelijk verbeteren!

Eerder liet foodwatch al zien dat niet alleen toezichthouder NVWA maar ook toezichthouder Skal, die moet toezien op het naleven van de biologische regelgeving, gefaald heeft. Daar kwamen we achter door met een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur alle inspectierapporten van deze controleorganisatie op te vragen. Daaruit bleek dat de fipronilverdachten al veel eerder gestopt hadden kunnen worden, als de toezichthouders hun werk goed hadden gedaan.

Zelfregulering in de voedingssector is een sprookje. En wij als consumenten verdienen méér dan dat. Wij hebben recht op veilig voedsel!

De veiligheid van ons eten moet nu echt de hoogste prioriteit krijgen. Als het toezicht op voedselveiligheid niet fors verbetert, is het wachten op het volgende voedselschandaal. De vernietigende evaluatie van de Commissie Sorgdrager van het fipronilschandaal laat duidelijk zien dat economische belangen voorrang hebben gekregen op de voedselveiligheid. Dit is een zorgwekkend signaal, waar politiek Den Haag direct mee aan de slag moet.

Sorgdrager heeft heel duidelijk gemaakt dat voedselveiligheid een ondergeschoven kindje is, en dat de winstbelangen het momenteel winnen. Deze ongezonde situatie mag geen dag langer duren.

 Wij eisen:

• Een einde aan de zelfregulering en private controles in de voedingssector.
• Een échte publieke toezichthouder die in staat is om voedselveiligheid tot de eerste en belangrijkste prioriteit te maken:
  • Onafhankelijk van het ministerie van Landbouw
  • Met genoeg geld om echt toezicht te houden.
• Openbaarmaking van inspectierapporten.

De harde conclusies over de manier waarop miljoenen eieren waren besmet met een illegaal bestrijdingsmiddel zonder dat iemand het doorhad, moeten tot verandering leiden. We hebben hier een goede kans om wijze waarop er wordt omgegaan met de veiligheid van ons voedsel echt te verbeteren. Wij zullen alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat de politiek goed luistert naar wat er moet verbeteren, en eindelijk échte maatregelen neemt om ons als consumenten de bescherming te bieden die we simpelweg verdienen.

P.S.: Geld is één ding. Het aantal donateurs dat zich aan foodwatch verbindt speelt ook een belangrijke rol. Hoe meer donateurs en sympathisanten we hebben, hoe groter de achterban waarmee we druk kunnen uitoefenen. Word daarom donateur en strijd samen met ons voor veilig en gezond voedsel!