7. Coup du Jour Vandaag exact 30 jaar geleden - op 18 augustus 1991 - wordt Sovjetpresident Michail Gorbatsjov onder huisarrest geplaatst tijdens een staatsgreep. Die is het werk van hardliners binnen Gorbatsjovs eigen regering, alsmede door de leiders van het Sovjetleger en de KGB. Sinds hij in 1988 leider van de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR) was geworden, had Gorbatsjov uitgebreide hervormingen van het Sovjetsysteem nagestreefd. Door een combinatie van perestrojka ("herstructurering") van de economie - met meer nadruk op de vrije markt - en glasnost ("openheid") in de diplomatie, heeft hij de betrekkingen tussen de Sovjet-Unie en de westerse democratieën, met name de Verenigde Staten, sterk verbeterd. Maar ondertussen kreeg Gorbatsjov binnen de USSR te maken met krachtige critici, waaronder conservatieve, extreme politici en militaire functionarissen die dachten dat hij de Sovjet-Unie naar de ondergang dreef en er een tweederangsmogendheid van maakte. Aan de andere kant stonden nog radicalere hervormers - waaronder Boris Jeltsin - die klaagden dat Gorbatsjov gewoon niet snel genoeg werkte. Gorbatsjov werd dagen later vrijgelaten, maar zijn regime was een dodelijke slag toegebracht. In de daaropvolgende maanden ontbond hij de Communistische Partij, verleende hij onafhankelijkheid aan de Baltische staten en stelde een lossere, meer op de economie gebaseerde, federatie tussen de overblijvende republieken voor. In december 1991 trad Gorbatsjov af. Boris Jeltsin profiteerde van zijn nederlaag en kwam uit de puinhopen van de voormalige Sovjet-Unie tevoorschijn als de machtigste figuur in Moskou en de leider van het nieuw gevormde Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS).
|