5. Japan, land van de ondergaande zon... Donkere wolken pakken zich samen boven Japan, Aziës voormalige paradepaardje en historisch gezien de eerste moderne geïndustrialiseerde natie van het continent. Japan was ooit de grootste economische macht na de VS, maar die tijd lijkt voorgoed voorbij. Sinds de Amerikaanse Federal Reserve is begonnen met het verhogen van de rentetarieven, is de yen zwakker 👇 ten opzichte van de Amerikaanse dollar dan hij in 25 jaar is geweest. Toch wordt het ultrasoepele monetaire beleid gehandhaafd, want de Bank of Japan wil de deflatie-mentaliteit in het land doorbreken. Ze probeert dat al sinds 2014. Door de vergrijzing en de immer stijgende levensverwachting is er sprake van een oude bevolking en een tekort aan inzetbare werkkrachten. Recent nog werd beslist de pensioenleeftijd op te trekken tot 70 jaar. Voeg daar een dramatisch laag geboortecijfer aan toe en de Japanse bevolking daalt jaarlijks met 500.000 mensen. Dat resulteert bijvoorbeeld in leegstand en verloedering van volledige woonwijken.
Verder staan de rentevoeten in het land nu al ongeveer 30 jaar op het nulpunt. Tijdens die drie decennia heeft het land allerhande economische stimulusprogramma’s ingevoerd. Dat leidde tot grote deficits, die het land opzadelden met een van de hoogste staatsschulden ter wereld: bijna 240 procent van het bbp. Maar ondanks een reeks creatieve maatregelen is de economie er nooit opnieuw uit de startblokken geschoten.
Normaal gesproken zou de zwakke munt op zijn minst positief zijn voor bedrijven die afhankelijk zijn van de export. Maar Japan is op economisch vlak een speciaal geval sinds de aardbeving in Fukushima in maart 2011. Na die ramp schoten de energiekosten zo de hoogte in dat Japanse bedrijven hun productielocaties naar het buitenland moesten verplaatsen om uit kostenoverwegingen concurrerend te blijven. De zwakkere yen doet hen geen goed. | 