MijnStadMijnDorp Historisch Tijdschrift Overijssel
oktober 2018

Het begrip de ‘maakbare samenleving’ wordt in de 21e eeuw met enig wantrouwen bejegend. De samenleving wordt steeds individueler, het is ieder voor zich en God voor bijna niemand meer.

Hoe anders keken sommigen eind negentiende eeuw naar de wereld en naar hun medeburgers. De ‘verlichte’ ondernemer Charles Stork probeerde niet alleen zijn metaalfabriek tot een succes te maken, hij bouwde een hele stadswijk, stelde een pensioenfonds in, stichtte een badhuis en regelde de ontspanning voor zijn werknemers. In zijn fabriek kon iedere arbeider zich ontwikkelen, ‘mits je vlijtig was en goed oppaste’. Een ander mooi voorbeeld is de Deventer ‘dame van stand’ Bertha van Marle-Cost Budde. Als vertegenwoordiger van het patriciaat van de Hanzestad stelde zij haar leven in dienst van de verheffing van meisjes uit de arbeidersklasse. Gemeenschapszin en plichtbesef waren haar kernwaarden. Die waarden gelden ook voor de zusters Gerarda en Anthonie, de laatst overgeblevenen van de Windesheimer kloostergemeenschap. Hoe anders is het individualisme van kunstenaars als Willem Witsen, tijdgenoot van Charles Stork en Bertha van Marle. Maar ook hij dacht de wereld te kunnen veranderen door zijn kunst. Het zijn uitersten die elkaar op wonderlijke wijze aanvullen en die samenkomen in dit nummer van het online magazine MijnStadMijnDorp.
Dinand Webbink, hoofdredacteur