Europejskie aktualności z minionego tygodnia

Biuletyn n°1113 z wtorku, 27 maja 2025

Nowy niemiecki rząd: europejski zwrot?

Stefan Seidendorf - 27 maj 2025

Niemcy muszą się pozycjonować się w Europie przechodzącej głębokie zmiany. Europejskie ambicje deklarowane przez rząd nowego kanclerza Friedricha Merza, zwłaszcza w kwestiach polityki zagranicznej, stałe poszukiwanie francusko-niemieckich kompromisów i chęć zaangażowania innych państw członkowskich w rozwój Unii Europejskiej świadczą o nowym zwrocie w kraju, który stara się powrócić do roli frontmana na europejskiej scenie, łącząc swoje interesy narodowe z ambicjami wspólnotowymi.

Kalendarz | Inne wersje językowe | Kontakt

■ Na pierwszej stronie! :

Przyspieszenie

Kontekst międzynarodowy zmusza Europę do przyspieszenia integracji, zbliżenia i zjednoczenia. Wojna w Ukrainie i powrót Trumpa do władzy skłoniły państwa członkowskie do wzmocnienia autonomii Unii Europejskiej i dywersyfikacji obszarów współpracy. Europejczycy wspólnie walczyli z pandemią covidu, wspólnie kupowali sprzęt wojskowy i udzielili Ukrainie większej pomocy niż Amerykanie, pozostając jednocześnie konkurencyjnymi handlowo. Jean-Dominique Guiliani uważa, że to przyspieszenie w Europie stworzyło "faktyczną solidarność", ożywiając schumanowską dynamikę. Więcej

■ Komisja :

Uproszczenie przepisów, by stymulować gospodarkę

21 maja Komisja Europejska przedstawiła nową strategię wzmocnienia jednolitego rynku, ukierunkowaną na dziesięć głównych przeszkód hamujących handel, inwestycje i rozwój przedsiębiorstw. Celem jest uczynienie Unii Europejskiej prostszym i bardziej konkurencyjnym obszarem dla przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP. Sztandarowe środki obejmują akt o usługach budowlanych, "identyfikator MŚP", by ułatwić procedury, zmniejszenie obciążeń administracyjnych o 400 mln euro rocznie oraz cyfryzację obowiązków dokumentacyjnych. Więcej

■ Parlament :

Przyznanie równoważności Ukrainie i Mołdawii

22 maja europosłowie przyjęli decyzję uznającą równoważność systemów kontroli i certyfikacji nasion w Mołdawii i w Ukrainie. W przypadku Mołdawii uznanie dotyczy nasion roślin pastewnych, a w przypadku Ukrainy nasion buraków, słonecznika, rzepaku i soi. Decyzja opiera się na pozytywnych audytach, przestrzeganiu systemów certyfikacji OECD i międzynarodowej akredytacji laboratoriów. Środki te mają pobudzić handel rolny przy jednoczesnym zagwarantowaniu jakości importowanych nasion. Więcej

Wzrost ceł na rosyjskie i białoruskie nawozy

22 maja europosłowie zatwierdzili wzrost ceł na nawozy i niektóre produkty rolne z Rosji i Białorusi, aby zmniejszyć zależność Unii Europejskiej od tych krajów. Rozwiązanie to ma pozbawić Moskwę środków wykorzystywanych do finansowania wojny przeciwko Ukrainie, jednocześnie stymulując europejską produkcję. Komisja będzie musiała monitorować trendy cenowe w celu ochrony rynku wewnętrznego. Więcej

Uproszczenie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2

22 maja europosłowie przyjęli poprawki upraszczające i wzmacniające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM). Energia elektryczna wyprodukowana w wyłącznej strefie ekonomicznej państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego będzie teraz zwolniona z podatku. Dokument określa również kryteria emisji dla uwzględnianych surowców, ograniczone do krajów nieobjętych zwolnieniem. Korekty te mają na celu zwiększenie skuteczności systemu przy jednoczesnym zmniejszeniu jego złożoności. Więcej

■ Rada :

Posiedzenie ministrów ds. konkurencyjności

22 i 23 maja ministrowie ds. konkurencyjności przyjęli kilka stanowisk na rzecz wzmocnienia europejskiej innowacyjności. Wyrazili zadowolenie z pozytywnych rezultatów programu Horyzont Europa i opowiedzieli się za jego uproszczeniem, zwłaszcza z korzyścią dla MŚP. Zatwierdzono wspólną strategię na rzecz włączenia sztucznej inteligencji do badań naukowych w sposób etyczny i inkluzywny. Zatwierdzono również program na lata 2025-2027 dla Europejskiej Przestrzeni Badawczej. I wreszcie ministrowie poparli lepsze wykorzystanie danych satelitarnych do zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa. Więcej - Więcej

■ Dyplomacja :

Posiedzenie ministrów spraw zagranicznych i obrony

20 maja ministrowie spraw zagranicznych i obrony zwiększyli wsparcie wojskowe dla Ukrainy i przyjęli 17. pakiet sankcji wobec Rosji. Inne kluczowe środki obejmują nabycie przez Unię Europejską zdolności do szybkiego rozmieszczania 5-tysięcznych sił i ukierunkowane sankcje przeciwko rosyjskim zagrożeniom hybrydowym. W odniesieniu do Środkowego Wschodu, ministrowie wezwali do natychmiastowego dostępu do pomocy humanitarnej w Strefie Gazy i zdecydowali o zniesieniu pewnych sankcji gospodarczych przeciwko Syrii, utrzymując te związane z reżimem Asada. Więcej

Unia Afrykańska: wzmocniona współpraca na 25 lat partnerstwa

21 maja ministrowie spraw zagranicznych Unii Europejskiej i Unii Afrykańskiej spotkali się, by podsumować współpracę z okazji 25. rocznicy partnerstwa. Rozmowy dotyczyły pokoju, bezpieczeństwa, dobrobytu, multilateralizmu i mobilności. Rok 2025 jest kluczowy dla partnerstwa, a 7. szczyt odbędzie się w Afryce. Więcej - Więcej

Podróż do Bałkanów Zachodnich

W dniach 21-23 maja Wysoka Przedstawicielka Kaja Kallas odwiedziła trzy kraje Bałkanów Zachodnich. W Serbii powiedziała, że kraj musi teraz dokonać strategicznych wyborów i przyjąć europejskie wartości, by dołączyć do Unii. Wezwała prezydenta Serbii, by przyczyniał się do stabilności w Bośni i Hercegowinie oraz do normalizacji stosunków z Kosowem. W Kosowie wskazała, że Unia Europejska zaczęła znosić sankcje i odniosła się do politycznego impasu w Zgromadzeniu, który od ponad miesiąca uniemożliwia utworzenie rządu. Wreszcie w Macedonii Północnej podkreśliła postępy poczynione przez to państwo w zakresie reform i dostosowania do polityki UE. Kaja Kallas powtórzyła, że brak integracji Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską pozostaje zagrożeniem dla bezpieczeństwa kontynentu. Więcej - Więcej - Więcej

■ Trilogi :

Porozumienie w sprawie stopniowego wprowadzania systemu wjazdów i wyjazdów na granicach Unii

20 maja Parlament Europejski i Rada osiągnęły porozumienie w sprawie stopniowego wdrażania systemu wjazdów i wyjazdów (EES), zaprojektowanego w celu rejestrowania obywateli państw trzecich przekraczających granice zewnętrzne. System, który będzie również gromadził dane biometryczne, ma zwiększyć bezpieczeństwo i usprawnić kontrole. Więcej - Więcej

Porozumienie w sprawie przepisów dotyczących patentów krytycznych produktów

Parlament i Rada uzgodniły nowy mechanizm "przymusowej licencji" umożliwiający Unii Europejskiej tymczasowe zezwalanie na produkcję opatentowanych produktów, takich jak szczepionki lub półprzewodniki, w przypadku poważnego kryzysu. Wyjątek ten ma na celu zagwarantowanie szybkich dostaw bez uprzedniej zgody posiadacza patentu, który otrzyma godziwą rekompensatę. Więcej - Więcej

■ Francja :

MFW wzywa do uzdrowienia finansów publicznych

W efekcie swojej misji we Francji MFW chwali odporność gospodarki, ale wzywa do wiarygodnego uzdrowienia finansów publicznych. W raporcie opublikowanym 22 maja zaleca zmniejszenie deficytu poniżej 3% PKB do 2029 roku, racjonalizację wydatków publicznych i wzięcie na celownik nieefektywnej pomocy społecznej. MFW podkreśla również znaczenie reform strukturalnych dla zwiększenia produktywności, zwłaszcza poprzez innowacje i uproszczenie procedur administracyjnych. I w końcu zachęca Francję do wzmocnienia nadzoru finansowego i pogłębienia jednolitego rynku europejskiego. Więcej

■ Włochy :

Prezydent Sergio Mattarella w Brukseli

20 maja prezydent Włoch Sergio Mattarella odwiedził europejskie instytucje w towarzystwie ministra spraw zagranicznych Antonio Tajaniego. Podkreślił znaczenie silnej i odpowiedzialnej w kwestiach obronnych Unii Europejskiej w tym decydującym czasie. Podkreślił również swoje pragnienie przywrócenia silnych stosunków transatlantyckich. Więcej

■ Litwa :

Podróż niemieckiego kanclerza

22 maja kanclerz Niemiec Friedrich Merz udał się wraz z ministrem obrony Borisem Pistoriusem do Wilna, gdzie rozmieszczono nową brygadę pancerną Bundeswehry. Ma to wzmocnić wschodnią flankę NATO w państwach graniczących z Rosją. Szef niemieckiego rządu powiedział, że chce wysłać sygnał do partnerów z Sojuszu Północnoatlantyckiego, by zwiększali inwestycje państw członkowskich tej organizacji w obronność i bezpieczeństwo. Więcej - Więcej

■ Polska :

Decydujący tydzień przed II turą wyborów prezydenckich

Zaledwie tydzień pozostał do drugiej tury wyborów prezydenckich 1 czerwca, a dwaj kandydaci - Rafał Trzaskowski (PO) i Karol Nawrocki (popierany przez PiS) - walczą o względy niezdecydowanego elektoratu. Rafał Trzaskowski stawia na proeuropejskie wartości i przywiązanie do demokracji, podczas gdy Karol Nawrocki broni suwerenności narodowej i konserwatywnych tradycji. Debata telewizyjna odbyła się 23 maja, a masowe wiece 25 maja. Sondaże wskazują na nieznaczną przewagę Rafała Trzaskowskiego, ale dwaj kandydaci idą łeb w łeb. Więcej - Więcej

Wzmocnienie polskiej granicy z Białorusią i Rosją

20 maja, w efekcie głosowania w Sejmie, polski rząd uzyskał zgodę na przedłużenie obowiązywania rozporządzania (w mocy od 27 marca), które ma wzmocnić bezpieczeństwo na wschodniej granicy, w tym tymczasowo zawiesza prawo do azylu dla migrantów przybywających z Białorusi. Decyzja ta została podjęta w odpowiedzi na rosnącą presję migracyjną i powtarzające się próby nielegalnego przekroczenia granicy. Więcej

■ Słowenia :

Prezydentka Nataša Pirc Musar w Parlamencie Europejskim

21 maja prezydentka Słowenii Nataša Pirc Musar wystąpiła przed Parlamentem Europejskim. Podkreśliła pozytywne doświadczenia Słowenii związane z reformami i integracją z Unią Europejską od 2004 roku oraz ponowiła poparcie swojego kraju dla przyszłych rozszerzeń o Bałkany Zachodnie, Ukrainę i Mołdawię. Podkreśliła potrzebę wzmocnienia efektywności oraz zdolności finansowych i instytucjonalnych Unii w celu przyjęcia nowych członków. Prezydentka Słowenii wezwała również do większej autonomii strategicznej i odpowiedzialności UE odnośnie obrony wielostronnego porządku światowego, zwłaszcza w odniesieniu do Ukrainy i Bliskiego Wschodu. Podkreśliła także znaczenie wzmocnienia globalnej konkurencyjności Europy, by wesprzeć europejski model społeczny. Więcej

■ Rumunia :

Zaprzysiężenie nowego prezydenta Nicusora Dana

Nacjonalistyczny kandydat George Simion, który 18 maja przegrał II turę wyborów prezydenckich z Nicusorem Danem, odwołał się 20 maja do Sądu Konstytucyjnego. 22 maja Sąd odrzucił wniosek Simiona i zatwierdził wyniki wyborów. 26 maja prezydent Nicusor Dan został zaprzysiężony przed parlamentem. Więcej - Więcej

■ Albania :

Rozpoczęcie negocjacji rozdziałów z zakresu konkurencyjności i wzrostu

22 maja w Brukseli odbyło się 5. posiedzenie Konferencji Akcesyjnej Albanii. Do negocjacji otwarto 8 rozdziałów należących do trzeciej grupy tematycznej dotyczącej konkurencyjności i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Wcześniej nastąpiło już otwarcie trzech innych grup rozdziałów - 15 października 2024, 17 grudnia 2024 i 14 kwietnia 2025 roku. Więcej

■ Kosowo :

Rozmowy dwustronne ze Szwajcarią

21 maja szwajcarska Rada Federalna przyjęła prezydentkę Kosowa Vjosę Osmani Sadriu, która przebywała w Bernie z wizytą państwową. Jej spotkanie z prezydent Konfederacji Szwajcarskiej Karin Keller-Sutter koncentrowało się na stabilności Bałkanów Zachodnich i było okazją, by omówić wzmocnienie współpracy gospodarczej, kształcenie zawodowe i innowacje. Celem wizyty było skonsolidowanie stosunków dwustronnych i przeanalizowanie nowych partnerstw. Więcej - Więcej - Więcej

■ Ukraina :

Wzmocnienie więzi czesko-ukraińskich: nowy rozdział współpracy

20 maja premier Czech Petr Fiala spotkał się ze swoim ukraińskim odpowiednikiem Denysem Szmyhalem, by pogłębić współpracę. Rozmowy koncentrowały się głównie na współpracy gospodarczej i konkretnych projektach, w tym odbudowie szpitali i wsparciu integracji europejskiej Ukrainy. Dwaj przywódcy podpisali kilka memorandów. Premier Czech potwierdził zaangażowanie swojego kraju w pomoc Ukrainie, podkreślając, że ta walka jest również walką o bezpieczeństwo europejskie. Więcej - Więcej

Finlandia dostarczy ciężkiego sprzętu do obrony

19 maja Finlandia i Unia Europejska podpisały porozumienie w sprawie dostarczenia Ukrainie ciężkiej amunicji od fińskich dostawców, finansowanej z wpływów z zamrożonych rosyjskich aktywów. 90 milionów euro zostanie przekazane za pośrednictwem Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju. Więcej

■ Rada Europy :

Obrona Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

22 maja 9 państw członkowskich Rady Europy (Dania, Włochy, Austria, Belgia, Czechy, Estonia, Łotwa, Litwa i Polska) opublikowało wspólny list wzywający do "nowego i otwartego dialogu" na temat interpretacji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka przez Trybunał, w świetle ostatnich wyroków wydanych w dziedzinie migracji. 24 maja, w odpowiedzi na ten list, sekretarz generalny Rady Europy Alain Berset przypomniał tym państwom o ich obowiązku poszanowania niezależności i bezstronności Trybunału. Praworządność i niezawisłość sądownictwa w Radzie Europy nie mogą być kwestionowane ani podważane przez rządy państw członkowskich. Więcej

■ ONZ :

Porozumienie WHO na rzecz zapobiegania przyszłym pandemiom

20 maja Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła międzynarodowe porozumienie mające na celu wzmocnienie gotowości na wypadek pandemii i zarządzania nią. Porozumienie, poparte przez 194 kraje, koncentruje się na sprawiedliwym podziale zasobów medycznych i współpracy międzynarodowej. Obejmuje mechanizm dzielenia się patogenami i technologiami medycznymi, by lepiej zwalczać przyszłe kryzysy zdrowotne. Dyrektor WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus z zadowoleniem przyjął ten historyczny krok naprzód. Więcej

■ Opracowania/raporty :

Raport niemieckich ekspertów gospodarczych

21 maja niemiecka Rada Ekspertów Gospodarczych przyjęła raport "Wiosna 2025", w którym zwróciła uwagę na stagnację gospodarczą Niemiec w ciągu ostatnich 3 lat i zwiększone ryzyko dla wzrostu gospodarczego związane z powrotem Donalda Trumpa do Białego Domu. Aby nadal się rozwijać, Niemcy będą musiały w nadchodzących miesiącach ograniczyć biurokrację, która niepotrzebnie zwiększa koszty dla przedsiębiorstw, jednocześnie zmniejszając emisję gazów cieplarnianych i rozwijając sztuczną inteligencję. By to osiągnąć, raport zaleca wykorzystanie funduszu inwestycyjnego na rzecz infrastruktury i transformacji energetycznej, przyjętego w marcu ubiegłego roku. Więcej - Więcej

G7 zobowiązuje się do zrównoważonego wzrostu i wsparcia Ukrainy

Obradujący w Banff od 20 do 22 maja ministrowie finansów i prezesi banków centralnych państw G7 potwierdzili swoje wspólne zobowiązanie do wzmocnienia globalnej stabilności gospodarczej. Podkreślili znaczenie zrównoważonego wzrostu, odporności w obliczu nierównowagi makroekonomicznej i walki z nieuczciwymi praktykami handlowymi. Wsparcie dla Ukrainy pozostaje priorytetem, wraz ze zwiększonymi zobowiązaniami finansowymi na jej odbudowę. Grupa G7 zobowiązała się również do zwalczania przestępczości finansowej i poprawy globalnych łańcuchów dostaw, szczególnie w Afryce i Ameryce Łacińskiej. Więcej

■ Kultura :

Laury 78. Festiwalu w Cannes

24 maja zakończył się 78. Festiwal Filmowy w Cannes. Złotą Palmę otrzymał irański reżyser Jafar Panahi za film "A Simple Accident". Nakręcony po kryjomu obraz ukazuje moralne dylematy Irańczyków kuszonych, by się zemścić na swoich oprawcach. Irański reżyser był więziony w Iranie przez 15 lat, dwukrotnie trafiał do więzień. To Palma za wolność, odwagę i emocje. Więcej

Od Rafaela do Cozensa w British Museum

Do 14 września British Museum przypomina o zapisie testamentowym Richarda Payne'a Knighta (1751-1824), uczonego i kolekcjonera, którego dar w postaci ponad tysiąca rysunków przekształcił zbiory muzeum po 1824 roku. Po raz pierwszy od dwóch stuleci zaprezentowany zostanie wybór arcydzieł Rafaela, Michała Anioła, Thomasa Gainsborough'a, Claude'a Lorraina i Johna Roberta Cozensa. Wystawa analizuje gusta i pasję Payne'a Knighta do starożytności, krajobrazu i sztuki linii. Więcej

Robert Doisneau : "Instants Donnés"

Wystawa Roberta Doisneau "Instants Donnés", prezentowana w Musée Maillol w Paryżu do 12 października, oferuje wyjątkową retrospektywę twórczości tego fotografa. Dzięki ponad 400 zdjęciom wybranym z 450 000 w jego dorobku, ekspozycja ujawnia bogactwo jego wizji dwudziestowiecznego społeczeństwa francuskiego. Zwiedzający odkryją portrety dzieci, artystów i sceny z bistro, a także przejmujące obrazy przedmieść i codziennego życia. Więcej

Mario Giacomelli w Mediolanie

Z okazji setnej rocznicy urodzin artysty Mario Giacomellego, Palazzo Reale w Mediolanie zaprasza do 7 września na retrospektywną wystawę ponad 300 oryginalnych prac fotograficznych, w tym odbitek z epoki, dokumentów i archiwów. Ekspozycja zbudowana jest wokół głównych chronologicznych rozdziałów w twórczości artysty, inspirowanych lekturami wielkich poetów. Więcej

"Rubens i artyści flamandzkiego baroku" w Barcelonie

Do 21 września w barcelońskim Caixaforum można oglądać wystawę zatytułowaną "Rubens i artyści flamandzkiego baroku". Twórczość Petera Paula Rubensa, jednego z największych mistrzów baroku, została przedstawiona poprzez jego wpływ na flamandzkich artystów jego czasów, takich jak Van Dyck, Jordaens i Brueghel. Więcej

Blackwater Valley Opera Festival

Od 27 maja do 2 czerwca w Lismor Castle w Waterford odbywa się Blackwater Valley Opera Festival. To wyjątkowe wydarzenie operowe i muzyczne łączy w sobie dziedzictwo, wschodzące irlandzkie talenty i szeroką publiczność dzięki bezpłatnym koncertom oraz stypendiom dla młodych artystów. Podczas festiwalu odbędzie się kilka przedstawień operowych, a także koncerty muzyki klasycznej. Więcej

Festiwal w Dreźnie

Festiwal w Dreźnie potrwa do 14 czerwca, a w jego urozmaiconym programie wystąpią soliści i zespoły o międzynarodowej renomie. Festiwal to okazja do odkrycia gwiazd jazzu, rocka i popu. Różnorodność budynków, w których odbywają się koncerty, tworzy odmienną atmosferę dla każdego z nich. Więcej

Festiwal Jazzowy w Munster

Od 28 do 31 maja Munster Jazz Festival świętuje swoją 37. edycję różnorodnym programem łączącym koncerty, kino, wykłady i imprezy towarzyskie. Festiwal składa hołd swojemu założycielowi - wibrafoniście Michelowi Hausserowi, koncentrując się na różnorodności i zrównoważonym rozwoju. Działania takie jak muzyczne spacery i pokazy filmowe wzbogacą doznania. Więcej

Festiwal Praska Wiosna

Festiwal Praska Wiosna odbywa się co roku od 1946 i tym razem potrwa do 3 czerwca. W programie Göteborgs Symfoniker, Szwedzka Orkiestra Narodowa, około stu studentów Akademii MenArt 2024-2025 oraz Londyńska Orkiestra Symfoniczna. Festiwal zakończy się koncertem w ratuszu z udziałem ośmiu solistów, trzech chórów i Czeskiej Orkiestry Filharmonicznej, którym towarzyszyć będzie dyrygent Siemion Byczkow. Więcej

■ Sport :

Union Bordeaux Bègles mistrzem Europy w rugby

24 maja Union Bordeaux Bègles zdobyło pierwsze trofeum w swojej historii. Pokonując Northampton Saints w finale Pucharu Mistrzów w Cardiff 28-20, z czterema przełożeniami do dwóch, UBB zdobyło swój pierwszy europejski tytuł po La Rochelle (2022, 2023) i Tuluzie (2021, 2024). Więcej