Omdenkverhaal: Met een omweg

Op de laatste dag van de Week van de Opvoeding delen we nog één omdenkverhaal over de opvoeding. Deze keer over een opstandige puber. Of moeten we zeggen een verstandige jongvolwassene? Na deze week is het klaar met al dat opvoeden en gaan we het natuurlijk ook weer hebben over werk, relaties en al dat andere gedoe dat ons leven soms nodeloos ingewikkeld maakt. Maar vandaag het verhaal van moeder Zoe Cramer.

Mijn oudste zoon, inmiddels 21, gaf op de middelbare school de nodige problemen. Hij voerde hij niet veel uit, ging meestal met de hakken over de sloot. Een zes vond hij meer dan genoeg, waarom harder werken als het niet nodig is? En als je twee vijven mag hebben op je rapport, staan er twee vijven.
Ik heb zelf een andere instelling. Voor mij is een acht het minimum streven. Ik zat hem dus achter de broek om zijn cijfers op te krikken. Regelmatig gaf ik hem een preek en zo ontstonden de conflicten. Soms waren we dagenlang niet on speaking terms.

In die tijd speelde hij ook in een bandje. Zijn ambitie was om professioneel drummer te worden. Hij stak er veel tijd in, wat in mijn ogen natuurlijk nog meer ten koste ging van zijn cijfers. Op een dag vroeg hij me: `Kan je mij morgen ziek melden?` `Ziek melden?` vroeg ik, `waarom? Je bent helemaal niet ziek!` Hij verklaarde dat hij een wiskundetoets had, maar geen tijd om te leren omdat hij moest repeteren met de band voor een optreden. Ik werd boos. Hoe lang wist hij al dat hij die wiskundetoets zou krijgen? Waarom had hij er dan niet eerder voor geleerd? Zijn school ging voor, dus hij had pech, hij kon niet repeteren! Punt uit! Hij woedend, ik woedend. Hij stampte naar boven naar zijn kamer.
Ik zat een tijdje alleen op de bank en had de ruimte om mijn woede te kunnen laten zakken. Als hij echt zo graag drummer wilde worden, hoe belangrijk was die wiskundetoets dan? Moe van de conflicten besloot ik het over een andere boeg te gooien. Toen hij na een uurtje weer naar beneden kwam, zei ik tegen hem, dat ik me bedacht had, dat hij inmiddels al 15 was en daarmee oud genoeg om zelf een goede keus te kunnen maken tussen wiskunde of drummen. Dat ik wist hoe belangrijk het drummen voor hem was en dat ik graag wilde dat hij zijn droom om drummer te worden werkelijkheid kon maken. Ik legde de verantwoordelijkheid voor de keus bij hem neer en tot mijn stomme verbazing koos hij er voor - mopperend weliswaar - die avond te studeren voor de toets. Ik weet niet of hij er een voldoende voor kreeg.

Het bleef uiteraard niet bij dit conflict over zijn schoolresultaten. In zijn eindexamenjaar besloot de school een nieuwe aanpak in te voeren: zelfstandig werken. Van het ene op het andere moment moesten de leerlingen zelf aan de slag, wat inhield dat de docent aanwezig was voor vragen, maar daar hield het dan ook mee op. Mijn zoon vond het heerlijk. Hij voerde weinig uit, had het reuze gezellig op school, maar zijn resultaten kelderden tot onder het ANP. De stress thuis liep echter verder op tot het escaleerde en ik voor de zoveelste keer naar mijn hoofd geslingerd kreeg dat ik me er niet mee moest bemoeien.
Op dat moment vroeg ik me af hoe erg het zou zijn als hij zijn examen niet zou halen. Misschien wel niet zo erg. Ik ben weer met hem in gesprek gegaan en heb hem deze keer gezegd dat ik me dat schooljaar niet meer zou bemoeien met zijn resultaten als hij dat niet wilde. Maar dat dat wel zou betekenen dat de verantwoordelijkheid voor zakken of slagen volledig bij hem lag. Aan die afspraak hebben we ons de rest van het schooljaar gehouden: ik heb me er niet meer mee bemoeid, hij zakte en baalde verschrikkelijk, want hij was de enige uit zijn klas.
Het eindexamenfeest was een dilemma voor hem. Al zijn vrienden waren geslaagd. Hij zou op het feest drummen in de schoolband, maar had daar helemaal geen zin meer in. Ook die keus heb ik aan hemzelf overgelaten. Hij is gegaan en heeft de hele avond de sterren van de hemel gedrumd, kreeg een staande ovatie en hij kwam helemaal gelukkig thuis. Hij voelde zich de held van de avond. Het volgend schooljaar werkte hij keihard om er voor te zorgen dat hij niet nogmaals zou zakken. En dat lukte. Hij slaagde hij zonder problemen.

Ook na zijn middelbare schoolperiode is het qua opleidingen niet altijd van een leien dakje gegaan. Zijn eerste mbo-opleiding heeft hij halverwege het jaar afgebroken, daarna is hij eerst een jaar gaan werken en in dat jaar heeft hij ontdekt wat hij echt leuk vindt om te doen. Nu gaat hij naar het derde jaar van een opleiding waar hij zo gemotiveerd voor is dat hij zelfs in zijn zomervakantie nog werkt aan opdrachten en daar ontzettend veel lol in heeft ook.
Conclusie? Ik dacht altijd dat ik mijn zoon met strikt sturen op het juiste pad moest houden en dat leverde jarenlang aardig wat strijd op. Op het moment dat ik het durfde los te laten, bleek dat hij zijn eigen pad wel wist te vinden. Soms met een omweg, maar daar leerde hij alleen maar meer van. Nu ben ik ontzettend trots op mijn zoon, die mij destijds als puber al liet zien dat hij volwassen keuzes kon maken.

Over bovenstaand voorbeeld schrijft Berthold in zijn boek ook nog het volgende:
"Is dit een onaf verhaal? Ja, natuurlijk is dit een onaf verhaal. Het is onduidelijk hoe het verder met de jongen zal gaan, of hij drum- mer zal worden, een opleiding af zal maken, werk zal vinden, et cetera. Is de moeder ‘geslaagd’ als moeder? Is de jongen ‘geslaagd’ als zoon? Wat mij betreft zijn dat allemaal irrelevante vragen. In het leven gaat het niet om de happy endings, in het leven gaat het om het leven zelf, de happy beings.
Wat mij raakt in het verhaal van deze moeder is haar onvoorwaardelijke liefde voor haar zoon en haar trots als ze hem ziet opgroeien tot een zelfstandige en verantwoordelijke man en hoe zij hem volledig accepteert in de hoogte- maar ook de dieptepunten in zijn leven. Bij het grootbrengen van kinderen gaat het er niet om wat we hún hebben kunnen geven, wat de resultaten zijn van onze inspanningen. Kinderen grootbrengen gaat vooral over wat het óns kan geven. Naast stress, zorgen en gepieker is het een groot geschenk om kinderen aan je toevertrouwd te krijgen. De werkelijke vraag is dan ook niet hoe we hen kunnen helpen iemand te worden, de werkelijke vraag is hoe we hen kunnen helpen zichzelf te zijn. In dat proces zullen niet zij, maar wij veranderen. Uiteindelijk gaat het niet om wat wij hun geven, maar om wat zij ons geven. Het enige wat we daarvoor hoeven te doen is liefdevol aanwezig zijn en ontvangen."

Iedere zondag ontvang je een Omdenkverhaal in jouw inbox. Kom je zelf zo'n verhaal tegen? Bijvoorbeeld in de krant, op je werk, thuis of online. Of heb je zelf iets omgedacht dat perfect past tussen alle Omdenkverhalen op onze website? Laat het ons dan vooral weten, want we zijn altijd op zoek naar fraaie voorbeelden. Mail jouw verhaal of tip naar contact@omdenken.nl. Dank je wel.