Omdenkverhaal: Vlokken

Vandaag een Omdenkverhaal dat Henry met ons deelde. Tijdens het ontbijt ontstond er strijd over broodbeleg. Voor veel ouders herkenbaar. De zoon van Henry dacht het zelf om. Een mooi verhaal over boosheid, vlokken en loslaten.

"Mijn zoon heeft een autistische stoornis als gevolg waarvan hij zich moeilijk kan beheersen. Hij wordt relatief snel boos. Voor de buitenwereld lijkt het alsof het dan nergens om gaat, maar voor hem ligt dat uiteraard anders. Hij heeft een sterk gevoel van rechtvaardigheid.
Op een schooldag, hij was op dat moment 9 jaar, zaten we samen aan het ontbijt. Qua broodbeleg hanteerden we de eenvoudige huisregel: één hartig, één zoet. Mijn zoon had, mjammie mjammie, zijn eerste boterham met jam net gesmeerd en zag toen, oeps, de chocoladevlokken staan. Chocoladevlokken! Dat was natuurlijk nog veel lekkerder. En dus vroeg hij of hij de tweede met vlokken mocht. Mijn antwoord was, conform afspraak, uiteraard ´nee´. Onmiddellijk liep zoonlief stampvoetend de kamer uit. Geen vlokken! Als een rotsblok parkeerde hij zichzelf op de trap."

"Even later liep ik naar hem toe en ging naast hem zitten. ´Ik snap dat je boos bent, maar als je hier blijft zitten heb je straks, als je naar school gaat, helemaal niets gegeten, zelfs niet je lekkere boterham met jam´, beargumenteerde ik de situatie. Hij reageerde niet. En dus vroeg ik hem: 'Denk eens even rustig na, wat zou nou een goede oplossing kunnen zijn?' Ik verwachtte dat hij óf boos zou blijven óf eieren voor zijn geld kiezen, door te opteren voor de boterham met jam en af te zien van de vlokken. Tot mijn verbazing gebeurden er twee dingen. Ten eerste zag ik dat hij besloot om te stoppen met boos te zijn. Zijn tweede actie was misschien nog wel wonderbaarlijker.
Geheel conform het motto van omdenken ´voor sommigen is het glas half leeg, voor anderen halfvol, je kunt echter ook vragen waar de kraan is´, bedacht mijn zoon ter plekke echter een geniale derde optie. `Papa, wat heb je op de boterham gesmeerd die ik straks mee naar school neem?´, vroeg hij. Ik antwoordde: 'Ham.' 'Tussen de middag mag ik toch altijd zelf kiezen wat ik wil?' 'Ja, dat klopt.' 'Stel dat ik dan de boterham met ham nú opeet en de boterham met jam in mijn broodtrommel doe, mag ik dan nu op mijn andere boterham vlokken?' Tja, tegen zoveel onderhandelingsvernuft was ik natuurlijk niet bestand."

Henry voegt nog toe:
"Mijn zoon bedacht toen een geniale oplossing. Naast de complimenten die ik hem daarvoor gaf zei ik ook: 'Was jij ooit op deze oplossing gekomen als je boos op die trap was blijven zitten?' Hij zag toen heel goed dat de boosheid hem niet hielp. Zeker met zijn autisme waaruit veel en vaak boosheid kwam, was dit toen zo'n mooie les."
In de wereld van het omdenken noemen we dit een scootmobieloplossing, vernoemd naar de schoonvader van Berthold Gunster, opa Piet. In zijn boek Zoals verwacht loopt alles anders schrijft Berthold:
"Opa Piet kampte op latere leeftijd meer en meer met zijn gezondheid. Lopen ging tot zijn grote ergernis steeds moeilijker. Omdat hij enorm van vakanties kon genieten, betekende dit een grote beperking. Vanaf een bepaald moment konden alleen nog maar die vakanties of uitstapjes georganiseerd worden waarbij er maximaal steeds zo’n 100 meter overbrugd hoefde te worden. In de loop der jaren werd het probleem steeds groter, en hij werd steeds gefrustreerder. Waarom? Hij had een beeld van zichzelf in zijn hoofd dat hij nog steeds de wereld kon bereizen. Hij verwachtte dat hij dat al lopend zou kunnen doen. Het was een feit dat dat niet meer kon. En dus voelde hij zich klem zitten tussen feit en verwachting. Probleem, dus. Uiteindelijk kon hij niet anders dan die verwachting loslaten – een besef dat gepaard ging met pijn en frustratie.
Wat was echter het gevolg van het loslaten van deze verwachting? Dat hij vrijwel onmiddellijk daarna kon besluiten een scootmobiel te kopen. Al snel bleek zijn scootmobiel – die hij liefkozend ‘mijn karretje’ noemde – een prima oplossing voor zijn probleem: hij en zijn vrouw konden weer samen op pad, zijn snelheid en actieradius waren zelfs groter dan die van andere toeristen, hij kreeg een speciale behandeling bij nogal wat attracties en hij kon fluitend alle spullen van hem en zijn vrouw vervoeren. Soms kun je een probleem dus – vrij makkelijk – oplossen, als je eerst een beperkende verwachting hebt losgelaten.
Het aardige is: tijdens het schrijven van dit boek kwamen we vele voorbeelden tegen die dit model volgden: eerst werd een beknellende verwachting losgelaten, daarna kon al snel een vrij gemakkelijke oplossing gevonden worden. Zo is een kennis van ons gewend om op dezelfde tijd te gaan slapen als haar partner. ‘Zo doe je dat nou eenmaal.’ Het probleem is alleen dat hij structureel om halfzes op moet staan, waardoor zij vroeg wakker wordt, niet meer kan slapen en de rest van de dag moe is. Hoe dit op te lossen? Door de verwachting samen op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan los te laten. Dus besluit ze op een dag vroeger naar bed te gaan. Alleen. Dan maar iets minder ‘gezellig’. Oplossen door los te laten. Heb je een partner die snurkt? Laat de verwachting los om in één ruimte te slapen. Slaap apart. Als het moet dubbelwandig. Wordt je gehoor minder op je veertigste? Laat het idee los dat alleen oude mensen gehoorapparaten dragen en koop er een en geniet van je ‘nieuwe oren’."
Ook bij de zoon van Henry moest hij eerst zijn boosheid loslaten, actief besluiten dat hij niet meer boos en gefrustreerd ging zijn. Pas toen ontstond er voldoende helderheid en ruimte in zijn hoofd om zijn slimme oplossing te bedenken. Niet alleen een wijze les voor Henry en zijn zoon, maar iets wat toepasbaar is heel veel situaties. Voel je je boos en gefrustreerd? Ga dan eens bij jezelf te rade: aan welke overtuigingen en verwachtingen houd ik me - tevergeefs - vast? En wat gebeurt er als ik die loslaat?

Iedere zondag ontvang je een Omdenkverhaal in jouw inbox. Kom je zelf zo'n verhaal tegen? Bijvoorbeeld in de krant, op je werk, thuis of online. Of heb je zelf iets omgedacht dat perfect past tussen alle Omdenkverhalen op onze website? Laat het ons dan vooral weten, want we zijn altijd op zoek naar fraaie voorbeelden. Mail jouw verhaal of tip naar contact@omdenken.nl. Dank je wel.