NRC

STIKSTOF: Het s-woord klinkt weer aan het Binnenhof na een nieuwe stikstofuitspraak van de Raad van State afgelopen januari. Dit keer is niet de juridische logica, maar de manier van meten het probleem. De nieuwe ‘rekenmachine’ die sinds de vorige stikstofcrisis wordt gebruikt om te meten hoeveel stikstof door een project in de natuur neerslaat, kan alle uitstoot bij boeren en bedrijven meten. Maar voor wegenbouw wordt de berekening na vijf kilometer afstand afgekapt. Wat daarbuiten belandt, telt dus niet mee. De Raad van State oordeelde dat dit verschil niet is onderbouwd. Grote wegenbouwprojecten zijn nu gestaakt. Provincies dringen aan op een plan van het kabinet om een langdurige crisis te voorkomen. Collega Rik Rutten constateert dat de boodschap van de Raad van State opnieuw „in slow motion” doordringt. Het Ministerie van Infrastructuur heeft donderdag laten weten dat het wil vasthouden aan de aparte rekenmethode: „Dit is het beste model dat er is.” Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) is „verrast” door de nieuwe crisis.

Het k-woord: Nog meer paniek in de provincies, nadat Mark Rutte zondag bij het RTL-verkiezingsdebat zei dat de Eemshaven in Groningen een goede plek zou zijn voor een nieuwe kerncentrale. Het kwam hem op veel kritiek te staan. Sommige Groningers beschouwden Ruttes suggestie als hét bewijs dat zij door Den Haag als het afvoerputje van Nederland worden gezien (au). Maar de VVD-lijsttrekker keerde gisteren op zijn schreden terug: er komt toch geen nieuwe centrale in Groningen, het draagvlak ontbreekt.

Zeeën van ruimte: Gisteren sprak een meerderheid in de Tweede Kamer zich uit tegen de komst van kernenergie in de Eemshaven, daarmee is de suggestie definitief van de baan. Maar Rutte denkt dat het wel gaat lukken om een andere plek te vinden. Gelijk heeft hij, want de provincie Zeeland wil dolgraag nog één (of zelfs twee) centrales naast Borssele. Er is plek en de provincie is al met het Rijk in gesprek over kernenergie. Het provinciebestuur heeft in een brief laten weten dat als de bouw van een kerncentrale aan de orde komt „het Rijk daar het voortouw in [moet] nemen”. Maar de verkiezingsprogramma’s leggen bloot hoe verdeeld de landelijke politiek nog altijd is over kernenergie: CDA, PVV en FVD zijn voor; de ChristenUnie en D66 houden de deur op een kier. Voor PvdA, SP en GroenLinks is kernenergie geen optie.

Waterstof: Waterstof misschien? Een waterstofcoalitie van tientallen organisaties (energiebedrijven, netbeheerders, de noordelijke provincies, woningcorporaties en Greenpeace) wil dat het volgende kabinet de komende jaren 2,5 miljard euro investeert in waterstof. Waterstof is een gas dat kan worden omgezet naar elektriciteit zonder CO₂-uitstoot. Pleitbezorgers van waterstof beschouwen dit als een noodzakelijk middeld om steden aardgasvrij te maken.

HAAT EN DREIGING: Uit data-onderzoek van de Universiteit Utrecht en de Groene Amsterdammer blijkt dat tenminste 10 procent van alle tweets waarin vrouwelijke kandidaten op de kieslijsten worden aangeschreven, haatdragend of zelfs bedreigend zijn. Volksvertegenwoordigers die naast hun vrouw-zijn ook tot een minderheidsreligie behoren of van kleur zijn, worden met extra haat geconfronteerd. Politieke partijen vrezen dat jonge vrouwen terugschrikken voor een plek op de kieslijst.

Fuck it: Sigrid Kaag krijgt veruit de meeste haatberichten. Van alle tweets die zij ontvangt, is 22 procent haatdragend. In de laatste vijf maanden krijgt zij gemiddeld elk kwartier (!) een haatbericht. „Ik ben oud genoeg en heb genoeg ervaring om te zeggen: fuck it, het raakt mij niet meer.” Maar op haar 59ste vindt ze het nog steeds verbazingwekkend dat ze „als minister en als vrouw met dertig jaar carrière wordt aangesproken” op haar echtgenoot. Dat gebeurt mannelijke politici niet, zegt ze tegen de Volkskrant. „Tenzij ze er zelf over praten omdat het goed voor hun campagne is, of voor hun profiel.” (we see you, Hoekstra). In NRC werd al opgemerkt dat seksisme vaak in de dubbele maatstaven zit die de maatschappij hanteert.

CULTUURSHOCK: Mark Rutte sprak afgelopen zaterdag met horeca-ondernemers die gebukt gaan onder de coronamaatregelen, maar hoe zit het eigenlijk met de cultuursector? Theaterredacteur Ron Rijghard legde de cultuurplannen uit de verkiezingsprogramma’s langs de meetlat. Wat blijkt? De grootste partij van Nederland, de VVD, besteedt nog geen half procent van de hele tekst aan cultuur (276 woorden). In 2010 bezuinigde de VVD/CDA-coalitie 200 miljoen euro op de rijkssubsidies voor cultuur. Beide partijen zijn niet van plan om „op die blijvende schade aan de sector terug te komen”. De programma’s van D66, PvdA, GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren bieden de meeste hoop voor de sector, met investeringen in eigentijdse kunst en ideeën over cultuurbeleid, zo constateert Rijghard.

STEMHULP: NRC vatte de programma’s van vijftien politieke partijen kort samen per thema. Gebruik de Stemhulp voor snel inzicht in de plannen van partijen: wat zijn de raakvlakken en wat zijn de kloven?

MEGADONATIES: IT-ondernemer Steven Schuurman doneerde gisteren 1 miljoen euro aan D66 en 350.000 euro aan Partij voor de Dieren. Daarmee wil hij de klimaatcampagnes van die partijen vooruit helpen. Op politieke invloed is hij niet uit. „Ik wil dat er een echte oplossing komt voor de klimaatcrisis. En die oplossing moet van de politiek komen”, vertelde hij Trouw.

Carte blanche: In NRC vertelt de miljardair dat „geen enkele voorwaarde” aan de donaties is verbonden. Volgens hem stonden de partijen niet meteen te springen. D66 liet door een extern bureau onderzoeken of Schuurman zijn geld wel eerlijk had verdiend. De PvdD vond dat niet nodig, aangezien die partij hem al langer kende. Beide partijen willen het geld dat ze hebben gekregen, besteden aan reclametijd op tv en de online campagnes. Daar is vooral PvdD bij gebaat, nu deze minder prominent deelneemt aan de grote debatten op tv.

Vreemde eend: De Partij voor de Dieren blijft een vreemde eend in de bijt, schrijft de Groene Amsterdammer in een profiel. Zowel de partij als haar achterban is wantrouwig richting de politiek, media en het bedrijfsleven. Tijdens de coronacrisis uitte dat zich in argwaan tegenover vaccinaties. Na 18 jaar bevindt de partij zich in een spanningsveld tussen de Haagse politiek en het bevlogen succes waarmee ze succes heeft geboekt. De vraag is of ze nog wel zo avant-garde is, nu partijen over het hele spectrum standpunten overnemen waarvoor de PvdD al jaren pleit (het meest in het oog springende voorbeeld: de bio-industrie).

WAT WIJ LEZEN: Deel 3 in de serie De Adviseurs: Wopke Hoekstra, opgetekend door Lamyae Aharouay. In het lijsttrekkerschap van het CDA had hij aanvankelijk geen zin („een bijbaan”). Nu wil hij eindigen als premier.

Collega Floor Boon was weer in Apeldoorn waar NRC de voorbereidingen van de verkiezingen volgt. Dit keer gaat het over briefstemmen, misschien wel de grootste black box van deze verkiezingen.

Na een roerig jaar gevuld met strijd en nijd is alleen het logo van 50Plus hetzelfde gebleven. Liane den Haan werd de nieuwe lijsttrekker, haar komst leidde tot nieuwe standpunten en andere kandidaat-Kamerleden. Maar de nieuwe koers slaat nog niet aan, schrijft Trouw.