DE GOP ALS GQP. Het is weer impeachmentweek en het voelt als Groundhog Day. Een jaar en vier dagen nadat hij op 5 februari 2020 vrijgepleit werd in de Oekraïne-affaire, staat Donald Trump alwéér terecht in de Senaat. Natuurlijk is er dit keer veel anders, zoals ik in de vooruitblikkende stuk uitleg. De casus is ditmaal ernstiger en dichterbij huis. De verdachte is geen president meer. De aanklagende Democraten hebben inmiddels de meerderheid in de Senaat en kunnen er ditmaal een echt proces (met getuigen à charge) van maken. 

Maar net als vorig jaar lijkt de uitkomst ook nu al op voorhand vast te liggen: vrijspraak voor Trump. Het kan natuurlijk dat de Republikeinse senatoren aan het eind van de week zó geschokt zijn door al het bewijs dat is opgevoerd, dat minstens zeventien van hen de ex-president schuldig achten aan ‘aanzetten tot opstand’. Maar ik blijf daar sceptisch over. Ook zij waren die 6de januari op de plaats delict, moesten soms rennen voor hun leven, maar blijven banger voor de electorale gevolgen van een breuk met Trump. 

De Republikeinen hebben bovendien een alibi gevonden om Trump vrij te pleiten. Ze stellen zich, net als Trumps advocaten, op het standpunt dat de Senaat een ex-president helemaal niet meer kán berechten. Die jurisdictievraag is een excuus geworden om de aanklacht zelf niet inhoudelijk te beoordelen.

Toch zit hier een electoraal risico aan voor de nieuwe oppositiepartij, wijzen verschillende peilingen uit. Ja, de ex-president geniet nog steeds de steun van het overgrote deel van het Republikeinse electoraat. Maar een kleine minderheid van circa 15 procent is wél klaar met Trump en zou het goedkeuren wanneer hij door de Senaat wordt veroordeeld, dan wel uitgesloten van herverkiezing in 2024. 

In de opmaat naar de midterm-verkiezingen van 2022 proberen de Democraten dit gematigde smaldeel nu al actief los te weken van de Grand Old Party (GOP) door die weg te zetten als partij van extreem-rechtse militieleden en complotdenkers. Ze tappen zo uit hetzelfde vaatje als de Republikeinen, wanneer die stellen dat de Democraten in de ban zijn van de linkse Squad van Alexandria Ocasio-Cortez en Ilhan Omar of een sloagn als Defund the Police. Dat is ook  niet erg eerlijk, maar bleek afgelopen november wel zeer effectief. De vondst van Huis-voorzitter Nancy Pelosi om de GOP om te dopen tot „GQP” (de Q staat voor QAnon) kan wel eens een blijvertje blijken.

1.900.000.000.000 DOLLAR. Dit tweede impeachment-proces is mogelijk tegen het eind van de week al voorbij. De Republikeinen zijn niet gebaat bij een uitgesponnen procedure, omdat dit hun interne verdeeldheid zou blootleggen. En de Democraten hebben haast, omdat ze de Senaat nodig hebben voor goedkeuring van een nieuw coronasteunpakket van 1,9 biljoen dollar.

Vorige week werd al duidelijk dat Biden geen dure tijd wil verspillen en niet eindeloos blijft pogen Republikeinse steun binnen te hengelen. Een voorbereidende procedure voor het steunpakket werd door de Senaat met 51 om 50 stemmen nipt goedgekeurd: vicepresident Kamala Harris mocht voor het eerst de stakende stemmen breken.

Ook een rechtse Democraat als Joe Manchin (W-Virginia) stemde dus braaf met zijn fractie mee. Maar omdat de regeringspartij geen enkele Republikein wist te laten deserteren, houdt hij grote invloed. Let tijdens de verdere behandeling van het stimuleringspakket de komende tijd met name op het plan voor geleidelijke verhoging van het federale minimumuurloon (tot 15 dollar in 2024). Dit stokpaardje van de linkerpartijvleugel staat óók in het coronapakket en  Manchin is hier kritisch over: hij vindt 11 dollar wel genoeg. Dat astronomisch bedrag van 1.900.000.000.000 dollar blijft waarschijnlijk overeind, maar de uiteindelijke hoogte van het nieuwe federale uurloon zegt misschien wel meer over Bidens slagkracht de komende twee jaar. 

EEN POLITIEK SPELLETJE. Zondag werd de Super Bowl gespeeld, het hoogtepunt in het Amerikaanse sportjaar met miljoenen tv-kijkers. Die zagen dit jaar niet alleen hoe de Tampa Bay Buccaneers met 31-9 ruim wonnen van de Kansas City Chiefs. Ze zagen ook hoe sterspeler Tom Brady bij het stadion arriveerde, als enige zonder mondkapje op.

Dit laatste verleidde onder anderen Meena Harris, een nicht van vicepresident Kamala Harris, tot het versturen van een kritische tweet. „Wat doet Tom Brady verdomme zonder masker op?”, vroeg de lifestyle-onderneemster zich af. En ze was niet de enige die zich overgaf aan ‘maskshaming’ van de nationale sportheld. Onder andere een linkse anti-wapenactiviste klaagde „dat Brady een rolmodel had kunnen zijn door een masker te dragen, maar neeeeee… hij moest zo nodig een maskhole zijn.”

Voor wie geen American Football volgt: Brady is niet alleen de succesvolste speler uit de geschiedenis van de NFL (zeven titels uit tien finales). De oud-speler van de New England Patriots geldt ook als Trump-fan. Hoewel hij nooit officieel steun aan hem uitsprak, werd enkele jaren terug een rood MAGA-petje gezien in zijn kleedkamerkluisje in Boston. En de baas van de Patriots, de club waar hij groot werd, was een goede kennis van de oud-president. De huidige president, Joe Biden, liet vrijdag in tv-interview juist doorschemeren dat hij meer fan is van Patrick Mahomes, de ster van de tegenpartij uit Kansas City.

Bovendien was de finalewedstrijd verplaatst van het Democratische bestuurde Californië naar het Republikeinse Florida, omdat de coronaregels daar minder rigide zijn. Gouverneur Ron DeSantis van de Sunshine State is niet zo van de lockdowns en mondkapjesgeboden.

De ophef over Brady’s afkeer van mondkapjes is daarnaast niet van zondag: eerder dit jaar liep hij ook al als enige van zijn team ongemaskerd rond. Zijn eigen vader, die dit najaar 18 dagen in het ziekenhuis lag met Covid-19, had hem voor de finale nog opgeroepen eindelijk eens een maskertje te dragen. „Dit is ernstig, man.”

• Om nog eens te lezen tijdens het impeachment-proces: een reconstructie van de Capitool-bestorming en haar opmaat. 
• De nieuwe regering blijft druk met het terugdraaien van Trump-beleid: omstreden migratiedeals met Midden-Amerika worden geschrapt, de Houthi-rebellen in Jemen zijn geen terroristen meer en de VS willen terug in de Mensenrechtenraad.
• Bidens besluit om de Saoedische strafcampagne in Jemen niet langer te steunen, biedt enige hoop op een einde aan die oorlog.
• Dit weekeinde overleed de Amerikaanse oud-minister George Shultz. Vertrouwen was voor hem altijd het wisselgeld van de wereld.