Juli 2023Bekijk de webversie
EU Dataspaces

Update over de EU digitale en datastrategie

High Value Data
Impactanalyses High Value Datasets


Op 21 december 2022 is de uitvoeringsverordening gepubliceerd met de Europese High Value Datalijst (HVDL). Deze verordening legt verplichtingen op aan overheden ten aanzien van het publiceren van hun data via APIs en bulk download.

Om de inspanningen in kaart te brengen die nodig zijn om te voldoen aan de uitvoeringsverordening voor hoogwaardige datasets, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) dataproviders gevraagd een impactanalyse uit te voeren.

De eerste indruk op basis van de impactanalyses is dat een nadere beoordeling waarschijnlijk nodig is. Het beheer van de data die relevant zijn voor de dertig opgesomde milieu directives, ligt vaak bij meerdere organisaties. Denk aan de beleidsverantwoordelijke ministeries samen met de organisaties die de uitvoering doen, zoals Rijkswaterstaat, RIVM of Informatiehuis Water en verschillende gegevensleverende organisaties zoals Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en soms ook gemeenten. Het goed in kaart brengen van deze ketens en daarmee de impact van het ontsluiten van de data vraagt nog extra coördinatie van de beleidsverantwoordelijke ministeries.
 
De Europese uitvoeringsverordening voor hoogwaardige datasets draait om het aanbieden van data voor hergebruik. De uitvoeringsverordening borduurt voort op de technische infrastructuur van INSPIRE. In het kader van INSPIRE hebben dataproviders ook geharmoniseerde datasets gemaakt. Deze bevatten vaak alleen de voor INSPIRE vereiste data en zijn vaak ook minder actueel zijn dan de “as-is” data (brondata). In de meeste impactanalyses is nu uitgegaan van het aanbieden van die INSPIRE datasets voor de High Value Datalijst. De vraag hoe de voor de High Value Datalijst rijke brondata goed kan worden ontsloten, ligt daarmee nog open.  

In het najaar zal BZK verder inhoudelijk op de impactanalyses reageren.

Factsheets High Value Datasets
 
Geonovum heeft factsheets opgesteld die ingaan op belangrijke aspecten van de High Value Datalijst.
 
De uitvoeringsverordening met de Europese High Value Datalijst (HVDL) legt verplichtingen op ten aanzien van het publiceren van data via API's en bulk download. Het gaat om data over zes thema's: geo-data, aardobservatie en milieu, meteorologische data, statistieken, bedrijven en eigendom van bedrijven en mobiliteit. Via de factsheets brengen we je itemgewijs op vlieghoogte. Geonovum zal de factsheets regelmatig actualiseren

Bekijk de factsheets
Tooling
Tools OGC API features aangepast aan belangrijke standaarden


Geonovum heeft eind 2022 drie organisaties opdracht verleend om open source tooling voor het serveren OGC-API-Features services aan te passen op de OGC-standaarden, de Nederlandse API Design Rules  en de INSPIRE-vereisten. In het kader van deze opdracht zijn de open source tools Geoserver, Deegree en Pygeoapi aangepast door respectievelijk: Geosolutions, Wetransform en het consortium Geocat met JustObjects.

In april 2023 zijn de resultaten gepresenteerd. Er was veel belangstelling en er kwamen positieve reacties vanuit zowel de opensource wereld als ook vanuit OGC. De resultaten en bevindingen zijn open, dus iedereen kan ze bekijken en er zijn voordeel mee doen. De presentaties en opname vind je op de website van Geonovum.

Naast de aanpassingen aan de tools hebben de drie organisaties ook ieder een demo service gemaakt op dezelfde INSPIRE-dataset ‘Adressen’ (1e 100 adressen). De drie landing pages (startpagina’s) van de demo services zijn:

Geonovum hoopt dat de aangepaste tooling Nederlandse dataproviders helpt om sneller over te stappen naar deze nieuwe generatie van standaarden, de OGC API’s. Deze nieuwe generatie van services maakt geo-informatie toegankelijker voor ontwikkelaars buiten de geowereld.

Documentatie
Dossier Europese datastrategie op Geonovum website


Europa heeft een ambitieuze datastrategie neergelegd: data moeten binnen de hele EU vrij en verantwoord kunnen stromen. Geonovum brengt de Europese datastrategie in kaart om de gevolgen en kansen hiervan voor Nederland en Nederlandse dataproviders goed in beeld te krijgen.

> Bekijk het dossier Europese datastrategie
 

Verkenning data spaces nu ook in Engelse vertaling


Geonovum heeft een verkenning uitgevoerd naar data spaces. Wat is een data space? Wat typeert een data space? En hoe kunnen we de data space als concept gebruiken en toepassen in relatie tot de (nationale) geo-informatie infrastructuur?

In de verkenning geven we inzicht in de achterliggende beginselen en concepten van data spaces vanuit enkele data space initiatieven die in de afgelopen jaren zijn ontstaan, zoals International Data Spaces (IDS) GAIA-X, OpenDEI, Data Sharing Coalition en iShare. Ook beschrijven we de positie van INSPIRE als data space initiatief.

Deze verkenning is onlangs ook aangeleverd aan de voorzitter van de ISO TC 211 Werkgroep, die momenteel schrijft aan een ISO standaard (geo-standaarden) voor data spaces. Hiervoor is een Engelstalige versie van de verkenning gemaakt.

Heb je vragen/opmerkingen over deze verkenning, neem dan contact op met Geonovum

Samenwerkingen
International Data Spaces Association (IDSA)

Geonovum heeft het lidmaatschap aangevraagd bij de International Data Spaces Association (IDSA). De International Dataspaces Association (IDSA) is een vereniging die zich ten doel stelt gezamenlijk wereldwijde open standaarden voor dataspaces voort te brengen.

Het gaat daarbij om standaarden en specificaties voor cross-domein data spaces waarin vertrouwd en sovereign data delen centraal staat.Meer dan 140 leden uit 28 landen (ook buiten de EU) zijn in IDSA verenigd. IDSA is tevens consortium lid van het EU Data Space Support Centre.

Het lidmaatschap van IDSA biedt Geonovum de mogelijkheid om IDSA bouwstenen in de praktijk te testen zoals data connectors en data space catalogues. Zo kunnen we in een vroeg stadium verkennen hoe de (open) geodata van overheden in een vertrouwensraamwerk van een dataspace kunnen worden opgenomen.

Zie voor meer informatie de website van IDSA
Samenwerking Joint Research Center

Geonovum en het Europese Joint Research Center (JRC) hebben hun samenwerking met vier jaar verlengd. JRC is de onderzoekspoot van de Europese Commissie.

Vanuit Nederland zijn wij geïnteresseerd in de praktische implicaties van nieuwe Europese regels over data, de vorming van de dataspace(s) en de standaarden daarbij. Het JRC richt zich op diezelfde thema’s maar dan vanuit Europees perspectief.
Praktijkvoorbeelden en experimenten zoals uitgevoerd in Nederland zijn bijzonder nuttig voor hen.

Geonovum en het JRC stellen nu een werkagenda op. Daarin komen het uitwisselen van kennisproducten, kennissessies en gemeenschappelijke pilots en experimenten aan bod.Thema's zijn de vorming van de Green Deal Data Space, de architectuur van dataspaces, digitale tweelingen en de implementatie van High Value Data sets.