Lieve lezer,
‘Ik ben pessimistisch, tegelijkertijd hoopvol,’ zei de kunstenaar die ik in Antwerpen ontmoette. Hij zat in de kunst en synthetische biologie, ik in de scheikunde en poëzie, we zouden samenwerken. ‘Anders zou ik dit niet doen,’ zei hij. Hij keek zijn atelier rond, op de tafel tal van bacteriekoloniën op zeewierextracten.
Op de trein naar Antwerpen las ik in Mijn moeder lacht van Chantal Akerman. Ik had het boek gekocht omdat ze over haar zieke moeder schrijft. Ik ging ervan uit dat het om kanker ging, pas op pagina veertig drong het tot me door dat haar moeder het aan haar hart had.
Mijn eigen moeder is ziek, kanker.
Mijn wereld is ineens klein geworden. Waar ik eerst de pro-Palestina sit-ins bijwoonde op Amsterdam Centraal, zit ik nu vaak aan een ziekenhuisbed. Als ik haar gezicht zie vertrekken, met haar hoofd gedrukt in dat hagelwitte kussensloop, wil ik haar dragen – dan is dat het enige dat telt. Hoe zeg ik haar dat alles goed komt als ik niet weet of alles goed komt?
‘Ik hoef ook niet negentig te worden,’ zei ze laatst. ‘Ik vind het wel erg voor mijn kinderen en kleinkind, dat jullie deze toekomst voor jullie hebben.’
Ook hierop wilde ik antwoorden dat het goed zou komen, alleen echoden de nieuwsberichten van afgelopen week over Gaza, Palestina, Israël, Iran, Oekraïne en Rusland in mijn hoofd tot het punt dat ik elk moment een derde wereldoorlog verwachtte.
‘Dit zei mijn moeder ook al,’ zei ze, ‘dat ze vreesde voor wat haar kinderen tegemoet gingen. Ik vond dat toen onzin, er was genoeg te doen.’ Ze glimlachte bij de gedachte aan haar eigen moeder. Er was zoveel zachtheid in haar gezicht.
Franco ‘Bifo’ Berardi schreef dat wanhoop en vreugde niet onverenigbaar zijn omdat wanhoop ‘een gevolg van inzicht is’ en vreugde ‘een toestand van de emotionele geest’. Wanhoop betekent dat je de huidige situatie erkent, het potentieel tot vreugde wordt er niet door ingeperkt, integendeel, het is juist nodig. Rebecca Solnit benadrukt dat hoop niet een vals optimisme is, maar de erkenning van de realiteit tezamen met het potentieel van verandering. Misschien is dat het wel, dacht ik op de trein terug naar Amsterdam, wanhopig én hoopvol. Ik pakte mijn boek op, las in Chantal Akerman:
Ik stopte ermee mijn moeder te zien sterven.
Er was leven in me.
Een heel leven.
Emma Zuiderveen
Redacteur Fictie |
|
Column: Maar verdomme, we hebben wel gelééfd |
| Tekst: Marthe van Bronkhorst | Beeld: Jasmijn ter Stege | Leestijd: 6 tot 9 minuten |
|
| Marthe van Bronkhorst schreef in 2019 een toneelstuk dat bijna volledig werkelijkheid is geworden. Kan ze de slotscène nog weren uit de realiteit? |
|
Essay: AI – Nooit meer eenzaamheid? |
| Tekst: Ferenz Jacobs | Leestijd: 5 minuten |
|
| Volgens Plato heeft Zeus de mensen ooit van hun wederhelft gescheiden en zijn we sindsdien gedoemd tot zoeken om ons intense gevoel van eenzaamheid te verzachten. Kunstenaar Alicia Framis brengt haar zoektocht deze zomer een futuristische stap verder. Dan stapt ze namelijk in het huwelijksbootje met Ailex, een hologram dat gebaseerd is op Framis’ eerdere relaties. Kan kunstmatige intelligentie de leegte die wij voelen opvullen? |
|
Kunst: Bericht vanaf de Biënnale van Venetië |
| Tekst: Jorne Vriens | Beeld: CATPC (Blaise Mandefu), Mvuyu Liberator, 2023. | Leestijd: 5 tot 7 minuten |
|
| |
| Steun Hard//hoofd en verzamel kunst. |
|
Hard//hoofd biedt ruimte aan nieuwe stemmen. Op Hard//hoofd vinden zij een plek voor experiment, vertrouwen en kwetsbaarheid. Een plek om elkaar te steunen en zich open te stellen binnen de veilige ruimte van ons medium. In deze tijd is zo'n vrije ruimte harder nodig dan ooit.
Om deze ruimte te behouden is ook jouw steun essentieel. We maken Hard//hoofd samen met alle mensen die het belangrijk vinden dat een vrije ruimte voor experiment en ontplooiing bestaat. Zet je wanhoop om in daadkracht en sluit je aan! |
|
|
Onze kunstverzamelaars zorgen dat wij onze makers een vrije ruimte kunnen blijven bieden en hen optimaal kunnen ondersteunen. Als dank ontvangen zij gesigneerde kunstwerken van talentvolle kunstenaars. Eerdere kunstwerken waren van Jan Hoek, Nastia Cistakova, Raquel van Haver en Fenna Schilling.
Doe ook mee en steun nieuwe stemmen. Zeker in deze tijd. |
|
| Word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier |
|
|
|
