Webinars voorjaar 2021 Graag nodigen wij u uit om deel te nemen aan (een van) de drie webinars die wij de komende tijd organiseren. De webinars zijn gratis en u kunt zich direct inschrijven via onze evenementenwebsite. Op 30 maart van 10.00 - 11.00 uur legt historisch taalkundige Roland de Bonth uit hoe je succesvol kunt zoeken in het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) online. Op 31 maart van 16.00 - 17.00 uur geeft taalkundige Vivien Waszink een webinar over hoe een woordenboek maken van modern Nederlands nu eigenlijk in zijn werk gaat. Op 20 april van 15.00 - 16.30 uur presenteren wij in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS: de Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS; de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica.
30 maart: Woorden uit de verleden tijd
31 maart: Hoe maak je een woordenboek van modern Nederlands?
20 april: Vernieuwde e-ANS |
|
|
Brieven als Buit Begin dit jaar heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe versie van Brieven als Buit uitgebracht. Met deze internetapplicatie kun je zoeken in meer dan 1.000 brieven uit de 17e en 18e eeuw die familieleden, vrienden, bekenden en zakenpartners vanuit het buitenland naar hun vaderland stuurden of – omgekeerd – die vanuit Nederland naar overzeese gebieden zijn verstuurd. Hun bestemming hebben deze brieven nooit bereikt. Ze werden buitgemaakt door kapers. Daarnaast hebben we een aanvullende verzameling online gezet: Brieven als Buit-2. Daarin zitten ruim 1.300 nieuwe gekaapte brieven. In tegenstelling tot Brieven als Buit zijn de teksten in de aanvullende verzameling niet taalkundig verrijkt, maar wel voorzien van metadata.
Lees meer over Brieven als Buit-2 op neerlandistiek.nl |
|
|
Muurligger
Nieuw voetbalfenomeen: een speler die bij een vrije schop van de tegenstander achter de door zijn ploeg opgestelde muur gaat liggen.
Nieuw woord van de week
|
|
|
Verba van Vestdijk Op 23 maart 2021 was het 50 jaar geleden dat de schrijver Simon Vestdijk (1898-1971) overleed. Hij liet een enorm oeuvre na van romans, verhalen, essays en gedichten. Sommige ervan zijn als bron gebruikt in het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT); bij maar liefst 822 trefwoorden zijn een of meer citaten uit het werk van de schrijver opgenomen. Vestdijks grote werklust inspireerde ons tot het maken van een gelegenheidswoordenboekje waarin werkwoorden centraal staan die hij in zijn boeken gebruikte. De selectie bevat geen alledaagse, maar juist minder gebruikelijke en enigszins geleerde werkwoorden zoals badineren, zich exterioriseren en resigneren. Zo kan dit woordenboekje handig zijn bij het lezen van Vestdijks werk, maar geeft het ook de mogelijkheid om minder gebruikelijke werkwoorden te leren kennen.
Bekijk het gelegenheidswoordenboekje |
|
Wit konijn
In België de term voor een bekend persoon uit bijvoorbeeld de media, de sport of het bedrijfsleven, die ineens als stemmentrekker voor een politieke partij naar voren geschoven wordt.
Uitgelichte term
|
|
|
Taaltechnologie in Europa
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft de rol van nationale vertegenwoordiger in een aantal Europese taalinfrastructuurprojecten. Zo is het INT sinds kort National Competence Centre (NCC) Netherlands voor de European Language Grid (ELG): een platform dat op een eenvoudige manier toegang biedt tot honderden commerciële en niet-commerciële taaltechnologieën voor alle Europese talen. Ook is het INT Technical National Anchor Point voor het ELRC-project in Nederland. Binnen dat project worden corpora verzameld voor de automatische vertaaldiensten van eTranslation, aangeboden door de Europese Unie. Daarnaast is het INT National Coordinator voor Nederlands in het project European Language Equality. Dat project heeft als doel een strategische onderzoeks-, innovatie- en implementatieagenda te ontwikkelen om tegen 2030 digitale taalgelijkheid in Europa te bewerkstelligen.
Lees meer op onze website |
|
Lochting
Een dialectwoord voor moestuin. Lochting was oorspronkelijk een samenstelling van look en tuin.
Uit de streek
|
|
|
Drs. P en de punt Een hommage aan Drs. P, dit nieuwe boek met daarin de correspondentie tussen de Amsterdamse doctorandus (Heinz Polzer) en Peter de Jong namens het Vlaardings TaalGenotschap (VTG). Elk jaar nodigde het VTG de doctorandus uit om naar het Vlaardings Poëziefestival te komen maar er volgde steevast een ontkennend antwoord. Die uitnodigingen en afwijzingen op zich resulteerden in een poëtisch-literaire correspondentie, waarin Drs. P 'taalgenotkundige' argumenten gaf waarom hij er dit keer niet bij kon zijn. Daarin kwam de nadrukkelijke wens ter sprake om in zijn naam na de titel Drs. een punt te plaatsen. De correspondentie werd in boekvorm gepubliceerd ter gelegenheid van de 102e geboortedag van Polzer. Nicoline van der Sijs schreef hierin het hoofdstuk 'Ode aan de punt': een taalkundig wetenschappelijke verhandeling over de geschiedenis van het leesteken.
Bestel het boek via vlaardingsewoordsmederij@kpnmail.nl |
|
Van kleur
Welke woord of welke uitdrukking is de grootste taalwinnaar van de afgelopen tijd? Ewoud Sanders kiest in zijn taalrubriek WoordHoek voor: mensen van kleur.
WoordHoek
|
|
|
Nieuw in Trefwoord Trefwoord is een digitaal tijdschrift voor lexicografie. Jaarlijks verschijnen er nieuwe artikelen die gepubliceerd worden op de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal. De twee nieuwste artikelen zijn in 2021 verschenen: 'Een vergeten lexicograaf. Over Herbert de Jager' van Jan Noordegraaf, en 'De Digitale Pallas, een 18e-eeuws meertalig Russisch woordenboek met 60.000 taaldata. Verslag van lopend onderzoek' van Nicoline van der Sijs.
Alle artikelen in Trefwoord |
|
Vrouwtjes
Ludo Permentier vraagt zich af waarom we spreken over mannetjes en vrouwtjes, en hoe het zit met het grammaticale geslacht.
Woorden weten alles
|
|
|
Wat is tuuëveressebruuët? Elke vrijdagochtend is INT-dialectoloog Veronique De Tier te gast in het programma 'Start je dag Oost-Vlaanderen' op Radio 2 België. In een van de afleveringen werd de burgemeester van Oudenaarde aan de tand gevoeld over het plaatselijke dialect. "Wat is tuuëveressebruuët?", was een van de vragen. De burgemeester moest het antwoord schuldig blijven maar Veronique De Tier gaf uitleg: "Dat is een heel oude naam voor een paddenstoel. Paddenstoelen kregen in het verleden allemaal namen die wezen op gevaar. Dat werd specifiek voor kinderen gedaan om ervoor te zorgen dat zij ze niet zouden plukken." Naast toverbrood werd ook spokenbrood en wolvenbrood gebruikt in Oost-Vlaanderen.
Lees meer op vrt.be |
|
Kathalzen
Zich uitsloven, dikwijls zonder dat het iets oplevert. Een vergeten woord dat teruggaat op een oud volksvermaak.
Terug in de taal
|
|
|
|
|
