| Lezer, je weet vast:
Zet een mini-volk een week bij elkaar op hetzelfde terrein en een mini-samenleving ontstaat. Compleet met mini-koninkjes, mini-wetten en mini-rechters. Het zomerkamp.
Het zomerkamp is niet slechts een uitstekende bron van kindervertier en betaalbare oppasservice, ook is het een uitgelezen mogelijkheid voor antropologisch onderzoek.
Afgelopen week, te kamp in de Soester Duinen, besloot ik de antropoloog in mij los te laten.
Levend Stratego stond ook dit jaar weer op het programma. Mijn groep met gemiddeld- negenjarigen drentelde op het ogenblik door het bos. Elk team liep met speelkaarten op zoek naar spelers van het andere team. Bij een confrontatie moeten de kaarten worden getoond. Een hogere kaart (een ruiten zes bijvoorbeeld) verslaat een lagere (een harten vijf), de aas verslaat alles, maar de twee verslaat de aas.
Simpel? Welnee: zo’n spelletje vereist verkennen, informatie delen, groeperen, voorbereiden op tegenstanders van onbekende sterkte, met een lage kaart door omgekeerde psychologie de ander met bluf uitlokken, of juist ontwijken. Kortom, het vereist samenwerken, net als het hele zomerkamp. Samenwerken, samenleven. Kunnen kinderen van negen dat?
Observatie 1: de mini-samenleving heeft onderdanen nodig
Meisje 1 tegen meisje 2: ‘Ik ben jouw koning. Bescherm me.’
Waarop nummer 2 dat zonder morren, zelfs huppelend, deed.
Deze vredige tweevrouws-alliantie overleefde het spel, terwijl ruziënde duo’s in zandhappend geworstel ten onder gingen.
Observatie 2: de mini-samenleving heeft leiders nodig
Wie het snelst loopt tijdens een wandeltocht wordt gevolgd, al kent hij/zij de weg niet.
Kind vooraan: ‘We moeten naar de Soester Duinen. De Lange Duinen zijn natuurlijk langer lopen!’
Observatie 3: de mini-samenleving heeft kunst en spelen nodig
Kind: ‘Verhalen zijn kinderachtig.’
Ik: ‘Willen jullie een van de voorleesverhalen of rustig jezelf vermaken?’
Zelfde kind: ‘Verhaal! Twee verhalen!’
Observatie 4: de mini-samenleving is diervriendelijk
‘Kijk een hond! Wat een lieve hond!’
‘Kijk een haas! Wat een lieve haas!’
‘Kijk een oorwurm! Wat een vette oorwurm!’
‘Het is mijn pokémon!’ ‘Ik noem hem Sandy.’
Observatie 5: de mini-samenleving is egalitair (en neigt naar communisme)
Alles moet eerlijk, voor jong en oud, man of vrouw. Corveeroosters. Veldhelften. Hagelslagporties. Pannenkoekdikte. Volleybalbeurten. Groepsdouchetijd. Kleurpotloden. Dropveters. Geschillen zijn op te lossen met steen-papier-schaar.
Een mini-samenleving. Kunnen kinderen van negen dat?
De observaties wijzen uit: beter dan kinderen van veertig.
En daarmee wens ik u nog een hele fijne zomer,
Marthe van Bronkhorst
Columnist | 